مقدمه
آیا نام اختلال جنین الکلی را شنیده اید؟ و یا از این موضوع نگران هستید؟ سندروم جنین الکی در نتیجه ی مصرف الکل در دوران بارداری بوجود می آید. این مصرف الکل می تواند اثرات بسیار مخربی بر شرایط فیزیکی، چهره ای، و حتی مغزی کودک بگذارد.
این اختلال علائم ویژه ای دارد که در ادامه به آنها پرداخته ایم. برای درمان سندرم جنین الکلی حتما شنیده اید که گفته می شود که درمان قطعی وجود ندارد! اما بهتر است این مطلب را کامل بخوانید چرا که روش های درمانی مختلفی را مطرح کرده ایم.
فهرست
سندرم جنین الکلی چیست؟
زنانی که در حین بارداری الکل مصرف می کنند ممکن است نوزادانی با اختلالات طیف جنین الکلی (به انگلیسی: fetal alcohol spectrum disorders که به طور مخفف: FASD شناخته می شود) بدنیا بیاورند.
اختلالات طیف جنین الکلی مانند یک چتر برای طیف وسیعی از اختلالات است. این اختلالات می تواند خفیف یا شدید باشد و می تواند باعث نقص های جسمی و روانی نوزاد حین تولد شود. انواع اختلالات طیف جنین الکلی ها عبارتند از:
- سندرم جنین الکلی (به انگلیسی: Fetal Alcohol Syndrome به طور مخفف FAS )
- سندرم جزئی جنین الکلی
- نقایص مادرزادی مرتبط با الکل
- اختلال رشد عصبی مرتبط به الکل
- اختلال عصبی-رفتاری همراه با قرار گرفتن در معرض الکل قبل از تولد
سندرم جنین الکلی نوع شدید این طیف است. افراد مبتلا به سندروم جنین الکلی ممکن است مشکلاتی در بینایی، شنوایی، حافظه، توجه و توانایی یادگیری و برقراری ارتباط داشته باشند. با اینکه نقایص و مشکلات در یک شخص با شخص دیگری متفاوت است، ولی آسیب اغلب دائمی است.
علل سندرم جنین الکلی چیست؟
هنگامی که یک زن باردار الکل مصرف می کند، مقداری از این الکل به راحتی از جفت به جنین منتقل می شود. بدن جنین در حال رشد الکل را همانند یک فرد بزرگسال هضم و جذب نمی کند. الکل بیشتر در بدن جنین متمرکز می شود و می تواند از رسیدن تغذیه و اکسیژن کافی به ارگان های حیاتی جنین جلوگیری کند.
در چند هفته ی اول حاملگی هنگامی که یک زن هنوز نمی داند که باردار است، می تواند از مصرف الکل آسیب ببیند. در صورتی که مادر از مشروبات الکلی زیاد استفاده می کند این خطر به شدت افزایش می یابد.
برطبق مطالعات بسیاری، مصرف الکل در طی سه ماه اول حاملگی مضرترین حالت است. با این حال، طبق دستورالعمل های آکادمی آمریکایی طب اطفال، مصرف الکل در هر زمان در طول بارداری می تواند مضر باشد.
علایم سندرم جنین الکلی چیست؟
از آنجایی که سندروم جنین الکلی طیف گسترده ای از مشکلات را نشان می دهد، علائم احتمالی بسیاری وجود دارد. شدت این علائم از شدت خفیف تا شدید است و می تواند شامل موارد زیر باشد:
- کوچک بودن سر (میکروسفالی)
- لبه صاف بین لب بالا و بینی، چشم های کوچک و کشیده، لب فوقانی صاف و یا سایر ویژگی های صورت غیر طبیعی
- پایین بودن وزن و قد از حد میانگین
- بیش فعالی
- عدم تمرکز
- هماهنگی ضعیف
- رشد با تاخیر و مشکلاتی در تفکر، گفتار، حرکت و مهارت های اجتماعی
- قضاوت ضعیف
- مشکلات دیدن یا شنیدن
- ناتوانی های یادگیری
- کم توانی ذهنی
- مشکلات قلبی
- اختلالات و نقایص کلیوی
- دفورمیتی (بدشکلی) اندام ها یا انگشتان
- نوسانات خلقی
مسائل اجتماعی و رفتاری
مشکلات در عملکرد، مقابله و تعامل با دیگران ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مشکلاتی در دوران مدرسه
- مشکل همراه شدن با دیگران
- مهارت های اجتماعی کم
- مشکل سازگاری برای تغییر یا تغییر از یک کار به کار دیگری
- مشکلات رفتاری و کنترل تکانش ها
- درک ضعیف مفهوم زمان
- مشکل ماندن و متمرکز بودن روی یک کار
- دشواری در برنامه ریزی یا تلاش برای دستیابی به یک هدف بخصوص
عوامل خطر
هرچه بیشتر الکل در دوران بارداری مصرف کرده باشید، احتمال ابتلا به این مشکلات در کودک شما بیشتر است.
حتی قبل از این که متوجه شوید که حامله هستید، می توانید نوزاد خود را در معرض خطر قرار دهید. از مصرف الکل بپرهیزید اگر:
- باردار هستید
- فکر می کنید ممکن است باردار باشید
- شما در حال تلاش کردن برای باردار شدن هستید
سندروم جنین الکلی چگونه تشخیص داده می شود؟
اول از همه باید بگوییم که هرچه این اختلال زودتر تشخیص داده شود، نتیجه بهتر است. اگر فکر می کنید کودک شما ممکن است سندرم جنین الکلی داشته باشد، حتما به پزشک مراجعه کنید. بگذارید اگر در دوران بارداری از مشروبات الکلی استفاده کرده اید پزشک شما این موضوع را بداند.
معاینه فیزیکی ممکن است مشکلات قلبی کودک را نشان دهد. همانطور که کودک بزرگ می شود، ممکن است نشانه های دیگری ظاهر شود که به تشخیص کمک می کند. این نشانه ها شامل:
- رشد آهسته
- ویژگی های صورت یا رشد استخوان غیر طبیعی
- مشکلات شنوایی و بینایی
- یادگیری آهسته زبان
- اندازه کوچک سر (میکروسفالی)
- هماهنگی ضعیف
برای تشخیص فرد مبتلا به سندروم جنین الکلی، پزشک باید تشخیص دهد که نوزاد دارای ویژگی های صورتی غیرطبیعی تر، رشد آهسته تر از حد طبیعی، و مشکلات سیستم عصبی مرکزی است. این مشکلات سیستم عصبی می تواند فیزیکی و رفتاری باشد. آنها ممکن است به عنوان بیش فعالی، عدم هماهنگی یا تمرکز یا ناتوانی یادگیری ظاهر شوند.
همچنین پزشک ممکن است این سوالات را از شما بپرسد:
- آیا در هنگام بارداری مصرف مشروبات الکلی داشتید؟ اگر بله، چه مقدار و چه زمانی؟
- آیا در دوران بارداری از مواد مخدر استفاده کرده اید؟
- آیا در دوران بارداری مشکلات دیگر پزشکی داشتید؟
- برای اولین بار چه زمانی متوجه علائم کودک شدید؟
- آیا این علائم پیوسته است یا فقط گاه به گاه هستند؟
- آیا چیزی هست که علائم را بهبود بخشد؟
- چه چیزی به نظرتان علائم را بدتر می کند؟
درمان سندرم جنین الکلی چیست؟
اگرچه که ماهیت سندروم جنین الکلی غیر قابل درمان است، اما درمان بسیاری از علائم امکان پذیر است.
توجه! تشخیص زودهنگام می تواند منجر به پیشرفت و درمان بیشتر شود. بسته به علائمی که کودک با سندروم جنین الکلی نشان می دهد، ممکن است نیاز به ویزیت پزشک یا متخصصان زیادی نیاز داشته باشد. آموزش های ویژه و خدمات اجتماعی می تواند به کودکان بسیار کوچک کمک کند.
به عنوان مثال، گفتار درمانگران می توانند با کودکان نوپا و کوچک کار کنند تا به آنها کمک کنند یاد بگیرند که صحبت کنند.
پس یکی از درمان های ویژه این کودکان توانبخشی است. در توانبخشی این کودکان می توان به موارد زیر توجه داشت:
گفتاردرمانی
گفتاردرمانی سندرم جنین الکلی کمک می کند که کودک بتواند بهتر زبان را یاد بگیرید و صحبت کند. گفتیم که از علائم این بیماری تاخیر در رشد گفتار و صحبت کردن است.
این تاخیر سبب می شود که کودک از همتایان خود در رشد گفتار و زبان جا بماند. گفتاردرمانگر می تواند مشکلات تاخیری در رشد گفتار، زبان، توجه، ارتباط برقرار کردن، و برخی جنبه های شنیداری را تقویت کند.
گفتاردرمانگر ارزیابی های جامعی در رابطه با صحبت کردن کودک خواهد داشت که شامل:
- بررسی سابقه اختلال در صحبت کردن
- ارزیابی وضعیت دهانی و حرکتی
- ارزیابی شرایط زبان و گفتار
- ارزیابی تولید صداها
- بررسی نحوه ارتباط، تعامل، بازی و مهارت های شناختی
در ادامه که کودک به مدرسه رفته و مشکلات ارتباطی و دوست یابی، مشکل در خواندن و نوشتن داشته باشد گفتاردرمانگر می تواند به این کودکان نیز کمک کند. اصطلاحا به این مشکلات نارساخوانی و ناتوانی یادگیری گفته می شود.
توجه! اگر کودک نمیتواند خوب صحبت کند و توانایی خوبی در ارتباط برقرار کردن ندارد بهتر است حتما به گفتاردرمان مراجعه کنید. با این فکر که کودک کم کم به حرف میاد و زبونش باز میشه، ممکن است باعث بشیم زمان طلایی و فرصت یادگیری را از دست بدهد! همینطور وقتی کودک نتواند به خواسته هایش برسد و منظورش را به شما بگوید ممکن است پرخاشگر شده و مشکلات رفتاری هم پیدا کند.
هر آنچه درباره ی گفتاردرمانی باید بدانید »
درمان دارویی
هیچ دارویی وجود ندارد که به طور خاص سندروم جنین الکلی را درمان کند. با این حال، چندین دارو ممکن است علائم را درمان کند.
این داروها عبارتند از:
- داروهای ضد افسردگی برای درمان مشکلات مرتبط با ناراحتی و منفی بافی
- محرک هایی برای درمان کمبود تمرکز، بیش فعالی و سایر مشکلات رفتاری
- داروهای آرامبخش برای درمان اضطراب و پرخاشگری
- داروهای ضد اضطراب برای درمان اضطراب
مشاوره
آموزش رفتاری نیز می تواند کمک کننده باشد. به عنوان مثال آموزش دوستی با دیگران، به کودکان مهارت های اجتماعی را برای تعامل با همسالان خود آموزش می دهد. آموزش عملکرد اجرایی می تواند مهارت هایی مانند خود کنترلی، استدلال و درک علت و معلول را بهبود بخشد. کودکان با سندروم جنین الکلی ممکن است نیاز به کمک های آموزشی مدرسه داشته باشند. به عنوان مثال، یک معلم ریاضی می تواند به یک کودک که در مدرسه مشکل دارد کمک کند.
والدین، خواهران و برادران کودک مبتلا ممکن است برای کنار آمدن با شرایطی که در خانه ایجاد می شود نیاز به کمک داشته باشند. این کمک می تواند از طریق مشاوره یا گروه درمانی یا گروه های حمایت کننده باشد.
والدین همچنین می توانند آموزش لازم که فرزندشان به آنها نیاز دارد را دریافت کنند. آموزش والدین به شما می آموزد که چگونه بهترین نحوه ارتباط برقرار کردن و مراقبت از فرزندتان را داشته باشید.
درمان های جایگزین
بعضی از والدین و فرزندانشان به دنبال درمان های جایگزین خارج از مرکز پزشکی هستند. این درمان ها شامل ماساژ و طب سوزنی (قرار دادن سوزن های نازک در مناطق اصلی بدن)، طب سنتی، تغذیه و رژیم درمانی است. درمان های جایگزین همچنین شامل تکنیک های حرکتی، مانند تمرین یا یوگا هستند.
چگونه می توانم از سندرم جنین الکلی جلوگیری کنم؟
شما می توانید از طریق عدم مصرف مشروبات الکلی در دوران بارداری از سندروم جنین الکلی جلوگیری کنید. اگر شما یک خانم مصرف کننده الکل هستید که می خواهد باردار شود، به پزشک جهت دریافت راهنمایی و مشاوره مراجعه کنید.
به خاطر داشته باشید که اثرات الکل ممکن است در طی چند هفته اول حاملگی ایجاد شود. برای دریافت نکات و اطلاعات بیشتر در مورد سندرم الکل جنین، این وبلاگ ها را ببینید.
توجه! در این بخش سوالات تخصصی شما توسط متخصصین پاسخ داده نخواهد شد. برای دریافت مشاوره تخصصی می توانید وارد سامانه مشاوره توانءء درمانءءء شوید.
هنوز دیدگاهی منتشر نشده است