نمره دهی به لکنت چیست؟ جدول SR

نمره دهی به لکنت چیست؟

نمره دهی به لکنت یا SR (به انگلیسی: Severity Rating) یک مقیاس نمره دهی ۱۰ نمره ای به لکنت زبان است.

چرا نمره دهی انجام می دهیم؟

نمره دهی برای این انجام می شود که بتوانیم زبان مشترک با خانواده داشته باشیم. اجازه دهید با یک مثال این موضوع را برایتان شرح دهم:

مثلا یکی از دوستانتان امروز به یک رستوران رفته و یک وعده جوجه کباب سفارش داده است. از کیفیت غذا فوق العاده راضی بوده. بعد میاد این رستوران رو به شما معرفی میکنه.

شما ازش می پرسید قیمت رستوران چطور بود؟ میگن فوق العاده مناسب بود.

مجدد ازشون می پرسید که مطمئن بشین: مثلا جوجه کباب رو چند میداد؟

ایشون میگن: خیلی نشد قیمت هاش مناسبه شد ۲ میلیون !

(درواقع قیمت ۱۰ پرس غذا رو به یک پرس غذا دادن و از نظرشون مناسبه)

ولی این عدد شاید برای شما مناسب نباشه و هزینه ی زیادی بیاد. یعنی اگه از شما بپرسن قیمتش چطور بود شما میگین وحشتناک زیاد!

دید چی شد؟ قیمت رو هر کس براساس ذهن خودش تشخیص میده که خوبه یا بد.

لکنت هم همینطور است. هرکس براساس ذهنیت خودش میگه لکنت الان خوب بوده یا زیاد شده. برای اینکه این مشکل رو حل کنیم از نمره دهی استفاده می کنیم.

لکنت چقدر شدید است؟

ما دو نوع نمره دهی برای لکنت داریم. یکی برای خانواده ها و مراجعین است و دیگری برای درمانگران.

1. نمره دهی به لکنت (جدول SR): ویژه ی خانواده ها و مراجعین
2. درصد هجاهای لکنت شده (SS%): ویژه ی درمانگران

براساس نمره دهی به لکنت (SR):

• نمره ۰ : بدون لکنت
• نمره ۱ و ۲: لکنت خفیف
• نمره ۳ و ۴: لکنت خفیف به متوسط
• نمره ۵ و ۶: لکنت متوسط
• نمره ۷ و ۸: لکنت شدید
• نمره ۹ و ۱۰: لکنت بسیار شدید

اما براساس درصد هجاهای لکنت شده:

گفتاردرمانگران آزمایش هایی را برای بررسی نسبت هجاهای بدون لکنت و لکنت شده را در مکالمه انجام می دهند. برجسته ترین روش طبقه بندی درجات شدت به شرح زیر است:

• کمتر از ۵ درصد از هجاهای لکنت زبان خفیف در نظر گرفته می شود.
• ۵-۱۰ درصد خفیف تا متوسط ​​در نظر گرفته می شود.
• ۱۰-۱۵ درصد متوسط ​​در نظر گرفته می شود.
• ۱۵-۲۰ درصد متوسط ​​تا شدید در نظر گرفته می شود.
• بالای ۲۰ درصد شدید در نظر گرفته می شود.

این درصدگیری و تشخیص شدت لکنت بر اساس ارزیابی گفتاردرمانگر انجام می شود.

چرا نمره دهی مهم است؟

اهمیت نمره دهی به چند علت است:

• ایجاد زبان مشترک بین درمانگر و خانواده:

همانطور که بالاتر گفتیم زمانی که شما اعلام کنید لکنت فرزندتان این چند روز اخیر خیلی بهتر شده است ما متوجه نمی شویم که چقدر بهتر شده! یعنی مثلا لکنتش از نمره ی ۷ به ۵ رسیده و شما خوشحال هستید یا از نمره ۷ به ۱ رسیده و شما می گویید خیلی بهتر شده است!

برای حل این مشکل ما چکار میکنیم؟ بجای گفتن “بهتر شده” یا “بدتر شده” که جملات غیردقیقی هستند، از نمره دهی استفاده می کنیم که دقیق است.

• پایش منظم لکنت در محیط ها و زمان های مختلف:

مثلا می توانیم با نمره دهی در شرایط مختلف و زمان های مختلف از وضعیت لکنت بهتر مطلع شویم.

بطور مثال کودکی وجود دارد که شب ها لکنتش بیشتر از صبح است. با یادداشت کردن این مورد می توانیم ارزیابی بهتر و درمان دقیق تری داشته باشیم.

یا برای بزرگسالان متوجه می شویم در هنگام صحبت با تلفن لکنت افزایش می یابد.

• مشخص کردن مسیر درمان:

ببینید نمره دهی شما بسیار در تعیین روند درمان مهم است. (نقش کلیدی دارد)

مثلا اگر ما ۲ ماه یک روش درمانی را انجام داده ایم و هیچ تغییری در نمرات و لکنت کودک مشاهده نمی کنیم مشخص می شود که باید درمان را تغییر دهیم.

اینکه تشخیص دهیم درمان مفید بوده یا نیاز به تغییر دارد با جدول نمره دهی شما مشخص می شود.

• عدم فراموشی گذشته:

بسیاری از خانواده ها و حتی بزرگسالان هستند که لکنت کودک یا خودشان را در اوایل درمان فراموش می کنند!

بعد در ادامه ی درمان وقتی خسته شده اند یا ناامید هستند که چرا نتیجه ی مطلوب نگرفته اند، با نگاه به گذشته متوجه می شوند که اتفاقا نتیجه گرفتند!

و لکنت در گذشته خیلی شدیدتر بوده است. این موضوع خیلی به افراد کمک می کند مسیر را صبورانه طی کنند.

• افزایش سلف مانیتورینگ در بزرگسالان:

سلف مانیتورینگ یعنی فرد در طی روز خودش را مشاهده کند که چقدر لکنت دارد و چه تغییراتی در گفتارش احساس می کند.

این موضوع هم نقش کلیدی در درمان لکنت بزرگسالان ایفا می کند. اینکه فرد در طی روز به لکنتش کاملا آگاه باشد و تغییرات آن را بتواند ثبت کند.

نمره دهی در کودکان با بزرگسالان چه تفاوتی دارد؟

دو تفاوت مهم وجود دارد:

در نمره دهی بزرگسالان فرد خودش باید به خودش نمره بدهد. درواقع با این روش افزایش خود مشاهده گری (self monitoring) را خواهیم داشت که در درمان لکنت کمک کننده است.

در کودکان ولی خانواده نمره دهی را انجام می دهند چون کودک به این فرایند و به لکنت خودش آگاه نیست.

توجه! البته در تحقیقاتی که در سال ۲۰۲۴ منتشر شده محققان اعلام کرده اند بهتر است برای بزرگسالان بجای نمره دهی از همان روش کیفی استفاده شود. با اینحال اگر درمانگر شما هنوز از نمره دهی استفاده می کنند نگران نباشید!

همچنین در گذشته نمره دهی برای بزرگسالان در یک مقیاس ۸ نمره بود.

همچنین تفاوت بعدی در هدف نمره دهی است. در بزرگسالان و در کودکان بسته به شرایط هر کودک و خانواده می توان اهداف خاصی را برای نمره دهی تنظیم کرد.

مثلا برای یک بزرگسال میتوانیم نمره دهی در موقعیت های مختلف گفتاری را تنظیم کنیم. (مثلا سرکار و منزل)

یا برای یک کودک می توانیم نمره دهی براساس شرایط زمانی تنظیم کنیم. (مثلا صبح و شب)

آموزش نمره دهی

آموزش نمره دهی به صورت ویدیو بالا انجام می گیرد.

دانلود فایل جدول SR

شما می توانید فایل نمره دهی به لکنت را از طریق فرم زیر دانلود نمایید.

نمره دهی آنلاین چگونه است؟

نمره دهی آنلاین این امکان را می دهد تا همزمان هم درمانگر از نمرات لکنت فرزند شما اطلاع پیدا کند و هم اطلاعات شما در نمره دهی بر روی کاغذ آسیب نبیند و گم نشود.

همچنین می توان در نمره دهی آنلاین بر روی نمرات لکنت تحقیقات گسترده تری انجام داد و بررسی های عمیق تری داشت.