استروبوسکوپی

مقدمه

آیا نیاز به تصویربرداری از حنجره دارید؟ نگران شرایط انجام و هزینه های این تصویربرداری هستید؟ در اینجا ما تمام سوالات شما در رابطه با تصویربرداری حنجره و استروبوسکوپی را پاسخ داده ایم.

در صورت داشتن هرگونه سوال در مورد معاینه حنجره و استروبوسکوپی می توانید با ما در ارتباط باشید.

معاینه از حنجره چگونه انجام می شود؟

حنجره محلی است که تارهای صوتی شما در آن قرار دارد. تارهای صوتی با باز و بسته شدن منجر به تولید صدا می شوند. این تارهای صوتی بصورت پایه حداقل ۱۰۰ بار در یک ثانیه باز و بسته می شوند! (تصور کنید بخواهید ۱۰۰ بار در یک ثانیه دست بزنید. این منحصر به فرد تارصوتی را نشان می دهد)

معاینه ی حنجره روش های متفاوتی دارد. در ابتدا علائم و صدای فرد بررسی می شود. در صورتی که پزشک تشخیص دهد نیاز به تصویربرداری استروبوسکوپی از حنجره دارد اینکار را انجام می دهد. به تصویربردای از حنجره، لارینگوسکوپی (به انگلیسی: Laryngoscopy) می گویند.

بطور کلی معاینه از حنجره شامل موارد زیر است:

۱) معاینه حنجره با آینه حنجره ای

این روش یکی از قدیمی ترین تکنیک های بررسی حنجره می باشد. اما به دلیل استفاده ی سریع و ارزان هنوز برای بررسی های کلی حنجره می توان از این تکنیک استفاده نمود.

در این روش یک آینه ی حنجره ای (مشابه با آینه ی دندانپزشکی) به انتهای دهان بیمار می رود. چون فضای حنجره تاریک است در نتیجه با یک چراغ به سمت آینه نور تابیده می شود. نور به حنجره رسیده و باعث دیده شدن آن می شود.

اما همانطور که گفتیم حنجره بیش از صدبار در ثانیه باز و بسته می شود. از آنجایی که این تکنیک نمی تواند حرکت حنجره را به خوبی نشان دهد نمی توان بسیاری از اختلالات حنجره را بررسی کرد.

معایب آینه ی حنجره ای:

• ناتوانی در نمایش حرکت چین صوتی
• عدم ضبط حنجره
• ناتوانی در مقایسه وضعیت حنجره در جلسات آینده
• ناتوانی در انتقال اطلاعات به دیگر افراد

۲) اندوسکوپی حنجره (از نوع سخت):

به این تکنیک لارینگوسکوپی سخت (به انگلیسی: Rigid Laryngoscopy) می گویند. در این روش یک اندوسکوپ سخت از طریق دهان به انتهای دهان رفته و تصویر حنجره را برروی مانیتور نشان می دهد. در نتیجه می توان مستقیما به حنجره نگاه کرد.

از این روش می توان به بررسی:

• ضایعه و توده های حنجره
• فلجی تار صوتی
• رنگ حنجره
• و شرایط عمومی چین های صوتی پرداخت.

در انجام لارینگوسکوپی سخت، فرد باید روی صندلی مخصوص بنشیند.سر و گردن فرد باید کمی به جلو و زبانش را کمی بیرون بیاورد. اینکار کمک می کند که حنجره کمی بالا بیاید و بهتر دیده شود. در هنگام ارزیابی از فرد خواسته می شود صدای “ای ی ی ی” را بکشد تا تصویر حنجره و نحوه ی حرکت آن بهتر مشخص شود.

اندوسکوپی حنجره نیز نمی تواند حرکت دقیق تارهای صوتی و موجی که بر روی این تارها شکل می گیرد را نشان دهد. در نتیجه در صورت نیاز باید استروبوسکوپی حنجره انجام شود. نکته ی قوت این روش توانایی در بررسی بهتر حنجره و ضبط ویدئو و تصویر از چین صوتی می باشد.

معایب لارینگوسکوپی سخت:

• ناتوانی در بررسی دقیق حرکت چین های صوتی
• در حین ارزیابی بیمار نمی تواند جمله یا کلمه بگوید

۳) اندوسکوپی منعطف حنجره:

به این تکنیک لارینگوسکوپی منعطف (به انگلیسی: Flexible Laryngoscopy) می گویند. در این روش یک لوله ی منعطف که در انتهای آن دوربین قرار دارد از طریق بینی به انتهای دهان می رسد.

این تکنیک با بی حسی موضعی و یا بدون آن انجام می شود. اگر پزشک بخواهد فضای زیر تارهای صوتی را بررسی کند از بی حسی موضعی استفاده می کند. اینکار بدون ایجاد ناراحتی، سرفه یا خفگی بیمار انجام می شود.

لارینگوسکوپی منعطف در تشخیص اختلالات ساختاری در سراسر مسیر تنفسی-گوارشی فوقانی و در ارزیابی حرکت چین صوتی و موقعیت حنجره، تکالیف آواز خواندن، گفتار و صداسازی مفید است.

در لارینگوسکوپی انعطاف پذیر نیاز نیست زبان فرد بیرون آورده شود. در نتیجه می توان حنجره بیمار را حتی حین صحبت کردن نیز بررسی کرد.

مزیتی که اندوسکوپی منعطف دارد این است که می توان مسیر بینی، ورودی شیپوراستاش، حلق، حنجره، فضای زیر تارهای صوتی، ابتدای مری را ارزیابی و معاینه کرد.

معایب لارینگوسکوپی منعطف:

• تصویربرداری سخت کیفیت بهتری نسبت به این روش دارد

۴) استروبوسکوپی:

استروبوسکوپی مزایای بیشتری نسبت به لارینگوسکوپی در بررسی حرکت تارهای صوتی دارد. استروبوسکوپی یک تکنیکی است که با تنظیم نور می توان حرکت تارهای صوتی را به شکل مناسبی دریافت کرد.

از آنجا که این بحث نیاز به بررسی بیشتری دارد در ادامه به طور کامل به آن پرداخته ایم.

۵) تصویربرداری پرسرعت حنجره:

تصویربرداری پرسرعت (به انگلیسی: High-speed Imaging) یک تکنیک جدید است که تصاویر بسیار زیادی از حنجره می گیرد. در نتیجه می توان حرکت تارهای صوتی را با جزئیات بسیار زیاد مشاهده کنیم.

اندوسکوپی پرسرعت حنجره بدلیل هزینه های زیاد و زمان گیر بودن در کلینیک ها استفاده نمی شود. درحال حاضر از این تکنیک بیشتر برای تحقیقات و پژوهش استفاده می شود.

استروبوسکوپی چیست؟

استروبوسکوپی (به انگلیسی: Stroboscopy) برخلاف اندوسکوپی و لارینگوسکوپی از نور مستقیم استفاده نمی کند. در عوض در استروبوسکوپی از نور متناوب استفاده می شود.

این نور متناوب باعث می شود که در هر لحظه ای که نور به حنجره می خورد یک تصویر از آن بگیرد. سپس دستگاه تصاویر را کنارهم قرار داده و یک ویدئو به ما ارائه می دهد. با اینکار می توانیم چیزی شبیه به حرکت آهسته تارصوتی را ببینیم.

(تصور کنید یک گلوله از اسلحه ای شلیک بشه. بعد یک دوربین باشه که در این حین ۲-۳ تا عکس از تیر بگیره. ما با چشم معمولی نمیتوانیم حرکت گلوله را ببینیم اما با اینکار میتوانیم تصاویر گلوله را در مسیر داشته باشیم. با کنار هم قرار دادن این تصاویر هم می توانیم حرکت گلوله رو بفهمیم)

برای انجام ویدئواستروبوسکوپی میتوان از دستگاه استروبوسکوپی سخت (از طریق دهان) و یا دستگاه استروبوسکوپی منعطف (از طریق بینی) استفاده کنیم. شرایط استفاده همانند اندوسکوپی سخت و منعطف می باشد.

مزایای استروبوسکوپی چیست؟

در استروبوسکوپی می توان موارد زیر را بررسی کرد:

• تقارن: حرکت متقارن چین صوتی چپ و راست بسیار مهم است. همانطور که اگر شما هنگام دست زدن، دست چپ و راست خود را همزمان به هم نزدیک نکنید نمیتوانید صدا ایجاد کنید، در حنجره هم به همین شکل است.
• دوره ای بودن ارتعاش: گفتیم تارهای صوتی بیش از ۱۰۰ بار در ثانیه به هم برخورد می کنند. این برخوردها باید با یک ریتم ثابت و منظم باشند.
• فاز انسداد: به درصد زمانی گفته می شود که تارهای صوتی باز و بسته هستند. بطور طبیعی در ۵۰درصد باید باز و در ۵۰درصد باید بسته باشند.
• دامنه ی ارتعاش: حرکت تارهای صوتی به طرفین برای باز شدن گفته می شود. (مثل زمانی که حین دست زدن، دست هایتان را زیاد یا کم باز می کنید)
• وضعیت چاکنای: چاکنای به فاصله و فضای بین دو چین صوتی گفته می شود. شکل این فضا مهم است.
• موج مخاطی تارهای صوتی: این تارهای صوتی مثل موج حرکت می کنند. (در صورتی که این موج از بین بره تارصوتی مثل چوب خشک میشه و نمیتونه حرکت کنه و در نتیجه صدا هم درست ایجاد نمیشه!)

هزینه و تعرفه ی استروبوسکوپی چقدر است؟

بر طبق تعرفه ی سال ۱۳۹۷ ویزیت استروبوسکوپی ۱۸۰ هزارتومان است که بسته به شرایط ممکن است کمی متفاوت باشد.

در چه مواقعی تصویربرداری حنجره لازم است؟

در صورتی که علائم زیر را دارید ممکن است تصویربرداری از حنجره شما لازم باشد:

• گلو یا گوش دردی که از بین نمی رود
• مشکلات صوتی، مانند صدای گرفته، صدای ضعیف و یا از دست دادن کامل صدا
• مشکل در بلع
• مشکلات تنفسی
• سرفه ای که از بین نمی رود
• یک توده در ناحیه سر و گردن
• سخت نفس کشیدن که بهتر نمی شود

لارنگوسکوپی همچنین می تواند در موارد زیر استفاده شود:

• بررسی گلو برای قرمزی، تورم یا احساس انسداد
• خارج کردن چیزی که در گلو گیر کرده است
• نمونه برداری از بافت گلو یا تارهای صوتی، به طوری که می توان آن را در زیر میکروسکوپ بررسی کرد (بیوپسی)

استروبوسکوپی کودکان و نوزادان چگونه است؟

کودکان نیز مانند بزرگسالان ممکن است دچار مشکلات حنجره شوند. اغلب این مشکلات شناسایی نمی شوند. در این صورت ممکن مشکلات اجتماعی و یا شخصی برای فرد ایجاد شود. در نتیجه ی عدم توانایی فرد برای ارتباط با صدای خود، ممکن است به لحاظ عاطفی دچار مشکل شود.

عموما مشکلات حنجره کودکان شامل دو دسته ی زیر می شود:

1. مشکلات مادرزادی
2. مشکلات اکتسابی

مشکلات مادرزادی در نتیجه ی تولد همراه با فرد است. مشکلات اکتسابی نیز در نتیجه ی زندگی و عوامل خطر بوجود می آید. کودکان می توانند دچار اختلالات زیر شوند:

• ندول حنجره
• وب تار صوتی
• لارنگومالاسی
• فلجی تار صوتی و…

برای عکس برداری رنگی از حنجره به چه متخصصی مراجعه کنیم؟

برای ارزیابی و معاینه حنجره می توانید به پزشک متخصص گوش و حلق و بینی و یا گفتاردرمانگر متخصص در زمینه حنجره و صوت مراجعه کنید.

در صورت نیاز اگر هر یک از درمانگرهای فوق تشخیص دهند که نیاز به معاینه ی فرد دیگری وجود دارد شما را ارجاع خواهند.

پزشک جراح حنجره در صورت معاینه و تشخیص گذاری می تواند شما را به گفتاردرمانگر ارجاع دهد. بسیاری از بیماری های حنجره نیاز به صوت درمانی تحت نظر گفتاردرمان دارند.

در صورت نیاز به جراحی پزشک راهنمایی های مورد نظر را به شما ارائه خواهد.

استروبوسکوپی می تواند در تشخیص بیماری های زیر کمک کند:

• ندول تار صوتی
• پولیپ حنجره
• لارنژیت یا التهاب حنجره
• کیست تار صوتی
• فلجی تار صوتی
• سرطان حنجره
• اسپاسم حنجره و…

عوارض احتمالی آندوسکوپی حنجره چیست؟

تصویربرداردی رنگی حنجره ایمن است. بسیار نادر است که بعد از لارنگوسکوپی مشکلی رخ دهد. اما برخی از این عوارض عبارتند از:

• درد یا تورم در دهان، زبان و یا گلو
• خون ریزی
• خستگی
• حالت تهوع
• عفونت

اگر بی حسی در ناحیه دهان و حلق داده شد، ممکن است بعد از آن احساس ناخوشایند یا خواب آلودگی داشته باشید. همچنین ممکن است دچار خشکی یا گلودرد شوید. این عوارض رایج بی حسی است.

اما اگر در معرض افزایش درد، تب، استفراغ، سرفه یا خونریزی قرار گرفتید، دچار مشکل تنفسی، بلع یا درد قفسه سینه شدید باید حتما به پزشک مراجعه کنید.