مقدمه
همانطور که در مقاله اختلالات شخصیت عنوان کردیم، شخصیت مجموعه ای از الگوهای فکری و رفتاری ثابت است که ما طبق آنها با پیرامون خود ارتباط برقرار می کنیم، اگر این الگوها نادرست باشند، زندگی روزمره و ارتباطات ما دچار مشکل می شود. یکی از انواع اختلالات شخصیت، اختلال شخصیت نمایشی است که در این مقاله می خواهیم درباره ی آن بیشتر بدانیم.
اختلالات شخصیت چیست؟ (انواع، علائم و درمان) »
در ضمن اگر در این زمینه نیاز به کمک یا مشاوره دارید، میتوانید به سامانه مشاوره آنلاین مراجعه کنید.
فهرست
اختلال شخصیت نمایشی چیست؟
اختلال شخصیت نمایشی (به انگلیسی: Histrionic Personality Disorder)، اختلالی روانی است که ملاک تشخیصی آن احساسات فوق العاده اغراق آمیز همراه با رفتارهای جلب توجه کننده است. افراد دچار این اختلال شخصیت دارای رفتارهای تحریک آمیز و ناپایدار هستند. این افراد به طور معمول به عنوان افرادی اغوا گر، فریبنده، تکانشی و پر جنب و جوش شناخته می شوند.
آنها غالبا معیار عزت نفس خود را با توجه به تایید دیگران مورد سنجش قرار می دهند. به همین علت این افراد دست به کارهای نمایشی پیش پا افتاده ای می زنند. اگر در مرکز توجه قرار نگیرند دچار احساس بی ارزشی می شوند. افرادی که با مبتلایان به اختلال شخصیت نمایشی روبرو می شوند ممکن است از احساسات متغییر و سطحی آنان متعجب شوند و آن را رفتاری غیرصمیمانه تصور کنند.
این افراد به سادگی تحت تاثیر کسانی قرار می گیرند که آنها را مورد تحسین و ستایش قرار می دهند. علاوه بر آن، تمایل دارند تا با دیگران روابط صمیمانه و نزدیکتر از حد معمول برقرار کنند. ممکن است با پوشیدن لباسها و رنگهای محرک، ممکن است از ظاهر بدنی خود برای جلب توجه دیگران استفاده کنند.
این افراد اغلب، افرادی موفق در شغل یا زندگی خود هستند و از مهارتهای بین فردی خوبی برخوردارند. ولی متاسفانه اغلب آنها از این مهارت ها برای فریب دیگران استفاده می کنند. در بسیاری از موارد فرد متوجه ابتلا خود به این اختلال نیست. زیرا تصورش این است که طرز تفکر و رفتارش طبیعی است و ممکن است دیگران را به خاطر بوجود آوردن چالشها و مشکلات سرزش کند.
از طرفی این اختلال، ممکن است بر توانایی فرد در تداوم موقعیت شغلی یا حفظ رابطه و یا تمرکز بر اهداف زندگی تأثیر گذار باشد. همچنین ممکن است او را به فرد ماجراجویی تبدیل کند که در موقعیتهای خطرناک قرار بگیرد.
علائم اختلال شخصیت نمایشی
افراد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی دارای حداقل پنج مورد از موارد زیر می باشند:
- زمانی که در مرکز توجه قرار نگیرند، ناراحت و دلخور می شوند.
- تعامل این افراد با رفتار فریبنده یا اغواگری جنسی نامناسب همراه است.
- احساساتشان سطحی و به سرعت در حال تغییر است.
- برای جلب توجه دیگران از ظاهر خود استفاده می کنند.
- سبک گفتاری شان کلی و بدون جزئیات است.
- نمایشی نشان دادن خود و بیان اغراق آمیز احساسات
- به راحتی تحت تاثیر دیگران یا شرایط قرار می گیرند.
- روابط را صمیمی تر از آنچه که هست در نظر می گیرند.
همچنین علایم زیر هم در این اختلال ممکن است مشاهده شود:
- اغراق آمیز نشان دادن علائم ضعف یا بیماری و استفاده از خودکشی به عنوان وسیله ای برای فریب دیگران
- تجربه احساسات و باورهای گذرا و پاسخ سریع به مودهای زودگذر(هوسهای زودگذر)
- اجازه دادن به دیگران برای این که شاهد نمایشهای احساسی آنها باشند تا بتوانند مورد تایید و توجه دیگران قرار گیرند.
- استفاده از رفتارهای تحریک آمیز جنسی برای کنترل یا جلب توجه دیگران
علل اختلال شخصیت نمایشی
تحقیقات نشان داده که عوامل ژنتیکی و تجارب دوران کودکی دو عامل مهمی هستند که در ایجاد این اختلال نقش اساسی دارند. هر کدام از این موارد تا حدی مورد مطالعه قرار گرفته اند.
- عوامل ژنتیکی:
ژنتیک نقش به سزایی در ایجاد اختلال شخصیت نمایشی دارد. همانند بسیاری از اختلالات روانپزشکی ، داشتن سابقه خانوادگی اختلالات شخصیتی ، بیماری های روانپزشکی یا اختلالات مصرف مواد یکی از عوامل خطر ابتلا به اختلال شخصیت نمایشی است. ژنتیک ممکن است فرد را در معرض ابتلا به این اختلال قرار دهد، ولی در واقع این قرار گرفتن در شرایط و موقعیتهای خاص زندگی است که باعث فعال شدن این اختلال می شود.
- تجارب دوران کودکی:
- ممکن است آسیب های دوران کودکی و محیطی که کودک در آن پرورش یافته، در بزرگسالی باعث ایجاد این اختلال شود. زیرا تلاش برای سازگاری و کنار آمدن با محیط آسیب زا می تواند زمینه را برای بروز اختلال فراهم کند. سبک های فرزند پروری نامناسب ممکن است احتمال بروز این اختلال را افزایش دهد. کودکان به سادگی رفتارهای آموخته از والدین را، برای خود الگوسازی می کنند.
- همچنین ممکن است نداشتن نظم و انضباط یا تقویت یک رفتار نمایشی در دوره کودکی باعث بروز و شکل گیری اختلال شخصیت نمایشی شود. کودکان ممکن است از رفتار نمایشی برای جلب توجه والدین خود استفاده کنند.
- والدینی که حد و مرز سالم ندارند، کودک را به سمت اختلال شخصیت نمایشی سوق می دهند. این والدین به کودک یا بیش از حد لازم، توجه می کنند و یا بسیار سخت گیرانه رفتار می کنند.
- والدینی که رفتارهای نمایشی یا ناپایدار دارند.
شیوع اختلال شخصیت نمایشی
این اختلال در زنان بیشتر از مردان دیده می شود و شاید علت آن این باشد که مردان کمتر از زنان بیماری خود را گزارش می دهند. شروع این اختلال اوایل بزرگسالی است و در موقعیتها و شرایط گوناگونی بروز می کند.
توجه: افراد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به افسردگی قرار دارند. دلیلش این است که این اختلال می تواند وقتی دستیابی به خواسته ها برایتان امکان پذیر نیست، ناامیدترتان کند.
تشخیص اختلال شخصیت نمایشی
هیچ آزمایش خاصی برای تائید اختلال شخصیت نمایشی وجود ندارد. با این حال اگر نگران وضعیت خود هستید می توانید با مراجعه به یک روانپزشک از او کمک بگیرید. روانپزشک با گرفتن یک شرح حال کامل و بررسی تاریخچه پزشکی و رفتارهای شما در این باره قضاوت خواهد کرد.
اکثر مبتلایان به این اختلال، معتقدند که بیمار نیستند و نیاز به کمک هیچ درمانگری ندارند. با این حال بسیاری از افراد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی زمانی که برای درمان افسردگی و یا اضطراب مراجعه می کنند، اختلالشان تشخیص داده می شود.
درمان اختلال شخصیت نمایشی
درمان اختلال شخصیت امری است که مستلزم وقت و صبر و حوصله زیاد است. زیرا افراد تنها زمانی برای درمان مراجعه می کنند که این اختلال باعث ایجاد مشکلات عمده در زندگی آنها شده باشد. به طور کلی درمان از طریق راه های زیر انجام می شود:
روان درمانی
روان درمانی می تواند در درمان اختلال شخصیت نمایشی موثر باشد. ترجیحا روان درمانی حمایتی در درمان، به عنوان خط اول درمان در این اختلال بکار می رود. این رویکرد بر بهبود عزت نفس، کاهش آشفتگی عاطفی و بهبود مهارتهای مقابله ای متمرکز است.
به طور کلی گروه درمانی و خانواده درمانی به عنوان درمان این اختلال توصیه نمی شود زیرا علائم اختلال شخصیت نمایشی مانند جلب توجه دیگران، می تواند در گروه تشدید شود. به خصوص آنکه افراد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی تمایل دارند که مرکز توجه دیگران قرار گیرند، که ممکن است باعث منحرف شدن اهداف درمانی در یک گروه شود.
افراد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی ممکن است با درمانگران خود رابطه نامناسبی داشته باشند. بنابراین، تعیین مرزهای محکم با این بیماران بسیار حائز اهمیت است. رویکردهای درمانی قاطعانه ممکن است در به حداقل رساندن تعارضات فرد مبتلا کمک کننده باشد.
دارو
در حالی که هیچ داروی تایید شده ای برای درمان اختلال شخصیت نمایشی وجود ندارد، بی نظمی عاطفی ممکن است با داروهای ضد افسردگی ، تثبیت کننده های خلقی و داروهای ضد روان پریشی درمان شود.
افراد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی ممکن است با کنترل تکانه و نا بهنجاریهای رفتاری خود مبارزه کنند. آزمایشات بالینی نشان داده است که داروهای تثبیت کننده خلقی می توانند به شکل خاصی، این علائم را هدف قرار دهند.
سایر درمان ها
تکنیک های ذهن آگاهی، از جمله یوگا، تای چی، ممکن است به افراد مبتلا به اختلالات شخصیت کمک کند. این تکنیکها کمک می کند تا فرد احساسات درونی خود از جمله تکانه ها و واکنشهای احساسی اش را کنترل کند.
روشهای مقابله با اختلال شخصیت نمایشی
مبتلایان به اختلال شخصیت نمایشی، اغلب تحت تشخیص و درمان کمتری قرار می گیرند. بنابراین شاید بهترین راه برای بهبودی این اختلال، شناسایی علائم اختلال باشد. می توانید مدیریت علائم را آموخته و برای بهبود کیفیت زندگی خود، برنامه مراقبتی تدارک ببینید. از جمله:
- تنظیم برنامه غذایی و خواب ثابت
- ورزش به صورت منظم
- پرهیز از مصرف مواد مخدر و الکل
- کمک گرفتن از دوستان و خانواده، برای قرار گرفتن در مسیر درست
سخن آخر
اگر یک دوست یا یکی از اعضای خانواده شما مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی است، نکته مهم آن است که آن شخص را ترغیب کنید تا بتواند به خودش کمک کند. بدون درمان حرفه ای بعید است که علائم و تأثیرات مربوط به آنها در روابط شخص تغییر کند و بهبود یابد.
تمام تلاش خود را برای یادگیری اختلال شخصیت نمایشی از جمله علائم و درمان انجام دهید. بنابراین می توانید عزیز خود را بهتر درک کرده و از او حمایت کنید.
توجه! در این بخش سوالات تخصصی شما توسط متخصصین پاسخ داده نخواهد شد. برای دریافت مشاوره تخصصی می توانید وارد سامانه مشاوره توانءء درمانءءء شوید.
هنوز دیدگاهی منتشر نشده است