فلج صورت

مقدمه

فلج صورت می تواند در ظاهر فرد بسیار تاثیرگذار باشد. طوری که نیمه ی صورت فلج شود و با افتادگی لب و دهان فرد اعتماد بنفس حضور در اجتماع را از دست دهد.

همانطور نتواند راحت در رستوران حضور پیدا کند چرا که ممکن است نتواند سمت فلج شده را به خوبی در حین غذا خوردن کنترل کند!

اما فلج صورت علت های مختلف و علائم خاص خودش را دارد. مشکل تنها محدود به کج شدن گوشه ی لب نیست. در ادامه به توضیح تمام این موارد پرداخته ایم:

فلج صورت چیست؟

به از دست دادن توانایی حرکت صورت ناشی از آسیب عصبی فلج صورت (به انگلیسی: Facial paralysis) می گویند. درنتیجه فلجی، عضلات صورت شما ممکن است پایین افتاده به نظر برسد یا ضعیف شوند. این اتفاق می تواند بر روی یک یا هر دو طرف صورت رخ دهد.

علل رایج فلج صورت عبارتند از:

• عفونت یا التهاب عصب صورت
• ضربه به سر
• تومور سر یا گردن
• سکته مغزی

فلج صورت ممکن است به طور ناگهانی (به عنوان مثال: فلج بلز) و یا به تدریج در طول چند ماه (مثلا تومور سر و گردن) اتفاق بیافتد. بسته به علت فلج ممکن است درمان آن برای یک دوره کوتاه یا طولانی مدت طول بکشد.

چه چیزی موجب فلج صورت می شود؟

فلج بل

به گفته “موسسه جهانی اختلالات عصبی و سکته مغزی”، فلج بل شایع ترین علت فلج صورت است. این بیماری موجب التهاب عصب صورت می شود که باعث افتادن عضلات در یک طرف چهره می شود.

هیچکس دقیقا نمی داند که فلج بل چرا اتفاق می افتد. ممکن است به عفونت ویروسی عصب صورت ارتباط داشته باشد. خبر خوب این است که اکثر افراد مبتلا به فلج بل به طور کامل در حدود شش ماه بهبود می یابند.

فلج بل »

سکته مغزی

علت جدی تر فلج صورت، سکته مغزی است. فلج صورت در طی یک سکته زمانی اتفاق می افتد که اعصابی که عضلات چهره را کنترل می کنند در مغز آسیب ببینند. بسته به نوع سکته مغزی، آسیب به سلول های مغزی ناشی از کمبود اکسیژن یا ناشی از فشار بیش از حد بر مغز در نتیجه ی خونریزی می باشد. در هر مورد در عرض چند دقیقه سلول های مغز کشته می شوند.

علل دیگر

علل دیگر فلج صورت یا ضعف عبارتند از:

• شکستگی جمجمه یا آسیب به صورت
• تومور سر و گردن
• عفونت گوش میانی یا آسیب دیگر گوش
• بیماری لایم، یک بیماری باکتریایی است که به وسیله نیش کنه (نوعی حشره) به انسان منتقل می شود
• سندرم رامسی هانت، یک بیماری ویروسی است که بر عصب صورت تاثیر می گذارد
• بیماری های خود ایمنی مانند ام اس که بر مغز و نخاع تأثیر می گذارد و سندرم گیلن باره که بر سیستم عصبی تاثیر می گذارد

تولد می تواند موجب فلج موقت صورت در برخی از نوزادان شود. با این حال، ۹۰ درصد از نوزادان با این نوع آسیب به طور کامل بدون درمان خاصی خوب می شوند. نوزاد همچنین می تواند در هنگام تولد به علت سندرم های مادرزادی خاصی مانند سندرم موبیوس و سندرم ملکرسون روزنتال، فلج صورت داشته باشد.

علائم فلج صورت چیست؟

فلج بل

اگرچه که فلج صورت اغلب یک علامت هشدار دهنده است، اما همیشه به این معنی نیست که شما دچار سکته مغزی هستید. شایع ترین تشخیص در واقع فلج بل است. علائم فلج بل ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• فلج صورت در یک طرف (به ندرت هر دو طرف چهره آسیب دیده است)
• از دست دادن کنترل چشمک زدن در طرف آسیب دیده
• کاهش اشک
• افتادن دهان به طرف آسیب دیده
• تغییر طعم و مزه
• گفتارفلجی (دیزارتری) یا ضعف و مشکل در صحبت کردن
• آبریزش دهان
• درد داخل یا پشت گوش
• حساسیت به صدا در طرف آسیب دیده
• مشکل در خوردن یا نوشیدن

سکته مغزی

افراد مبتلا به سکته مغزی معمولا علائم مشابه با فلج بل را تجربه می کنند. با این حال، سکته مغزی معمولا علائم اضافه تری نسبت به فلج بل ایجاد می کند. علائم زیر علاوه بر علائم فلج بل می تواند نشان دهنده سکته مغزی باشد:

• تغییر در سطح آگاهی هوشیاری
• گیجی و بی حالی
• سرگیجه
• از دست رفتن هماهنگی
• تشنج
• تغییر در دید
• ضعف در دستها یا پاها در یک طرف بدن

اغلب افراد مبتلا به سکته مغزی توانایی چشمک زدن و حرکت پیشانی خود را در طرف آسیب دیده دارند. این در مورد فلج بل وجود ندارد.

توجه! از آنجایی که گاهی اوقات تشخیص بین سکته مغزی و دیگر عوامل ایجاد کننده فلج صورت سخت است، بهتر است یک نفر شما را به سرعت به پزشک ببرد.

اگر فکر می کنید که شما یا یکی از عزیزانتان ممکن است سکته مغزی کرده باشد، هرچه سریعتر با اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرید.

علت فلج صورت چطور تشخیص داده می شود؟

اطمینان حاصل کنید که همه علائم خود را با پزشک در میان می گذارید. همینطور در مورد هر شرایط یا بیماری دیگری که ممکن است داشته باشید، صحبت کنید.

پزشک ممکن است از شما بخواهد که سعی کنید عضلات صورت خود را با بلند کردن ابرو، بستن چشم، لبخند زدن و اخم کردن حرکت دهید. آزمایشاتی نظیر الکترومایوگرافی یا همان نوارعضله (که سلامتی عضلات و اعصاب را کنترل می کند)، اسکن تصویری و آزمایش خون می تواند به پزشک شما کمک کند که چرا صورت شما فلج شده است.

همینطور با بررسی شرایط عمومی و ناگهانی یا تدریجی شروع شدن علائم فلجی می توان به علت فلج صورت پی برد.

درمان فلج صورت چیست؟

فلج بلز

اکثریت قریب به اتفاق افراد مبتلا به فلج بل به طور کامل با درمان یا بدون درمان بهبود می یابند. با این حال، مطالعات نشان داده است که استفاده از استروئید های خوراکی (مانند پردنیزون) و داروهای ضد ویروسی بلافاصله می تواند به افزایش شانس برای بهبود کامل کمک کند. فیزیوتراپی همچنین می تواند باعث تقویت عضلات و جلوگیری از آسیب دائمی شود.

برای کسانی که به طور کامل بهبود نمی یابند، عمل جراحی زیبایی می تواند به اصلاح پلک هایی که به طور کامل نزدیک نخواهند شد و یا لبخند کج باقی مانده، کمک کند.

بزرگترین خطر فلج صورت آسیب چشم است. فلج بل معمولا نمی گذارد یک یا هر دو پلک کاملا بسته شود. هنگامی که چشم به طور معمول نمی تواند چشمک بزند، قرنیه ممکن است خشک شود و ذرات ممکن است وارد چشم شوند و به چشم آسیب برسانند.

افراد مبتلا به فلج صورت باید در طول روز از اشک مصنوعی استفاده کنند و در شب لوبریکانت چشمی اعمال کنند. این افراد ممکن است نیاز به پوشیدن یک لنز ویژه پلاستیکی مرطوب داشته باشند تا چشم را مرطوب و محافظت کند.

سکته مغزی

برای فلج صورت ناشی از سکته مغزی، درمان همان است که برای بسیاری از سکته های مغزی است. اگر سکته مغزی شدید باشد، ممکن است شما یک کاندید برای درمان سکته مغزی باشید که می تواند شامل حل کردن لخته خون باشد.

اگر از سکته مغزی مدت زمان زیادی گذشته است، پزشک ممکن است از داروهایی برای کاهش خطر سکته مجدد استفاده کند.

علاوه بر آن، فلج صورت ممکن است مشکل در بلع، مشکل در تلفظ صحیح صداها و صحبت کردن نیز ایجاد کند. درباره ی اختلال در بلع بیشتر بدانید »

همینطور خود سکته مغزی می تواند منجر به مشکل در تکلم پس از سکته مغزی شود. نام دیگر این اختلال آفازی است. برای درمان این اختلالات می توانید به گفتاردرمانگر مراجعه کنید.

سکته مغزی بسیار حساس به زمان است. بنابراین اگر نگران هستید که ممکن است شما یا یکی از عزیزانتان دچار سکته مغزی شده اید، باید در اسرع وقت آنها را به اورژانس برسانید.

درمان سکته مغزی »

فلج صورت با علت دیگر

فلج صورت با علت دیگر ممکن است از جراحی برای ترمیم یا جایگزینی اعصاب یا عضلات آسیب دیده یا برای از بین بردن تومور برای درمان کمک بگیرد. وزنهای کوچک نیز ممکن است به صورت جراحی داخل پلک بالا قرار بگیرند تا بهتر بسته شوند.

بعضی افراد ممکن است علاوه بر فلج، حرکات عضلانی کنترل نشده را تجربه کنند. تزریق بوتاکس که ماهیچه ها را بی فعالیت و همچنین فیزیوتراپی می تواند کمک کند.

آینده فلج صورت چیست؟

اگر چه بهبودی فلج بلز می تواند شش ماه یا بیشتر به طول بیانجامد، اکثر افراد به طور کامل با درمان یا بدون درمان بهبود می یابند.

برای افرادی که دچار سکته مغزی شده اند مراقبت های پزشکی سریع، می تواند تا حد امکان درمان کامل (با آسیب های جزئی در مغز و بدن) شما را بهبود بخشد. با توجه به نوع و شدت سکته مغزی، توانبخشی، پیشگیری و درمان متفاوت خواهد بود.

متاسفانه، حتی با تمام گزینه های فعلی برای درمان، برخی از موارد فلج صورت ممکن است هرگز به طور کامل از بین نرود. برای این افراد، فیزیوتراپی و مراقبت از چشم می تواند به جلوگیری از هر گونه آسیب بیشتر و بهبود کیفیت زندگی کمک کند.