سندروم شوگرن

مقدمه

در این مقاله بطور کامل در رابطه با سندرم شوگرن توضیح داده ایم. این بیماری بیشتر با خشکی چشم و دهان همراه است و زنان را بیشتر درگیر می کند.

شما می توانید در انتها نظرات خود را یادداشت فرموده و یا با متخصصین توان درمان در ارتباط باشید.

سندروم شوگرن چیست؟

سندرم شوگرن (به انگلیسی: Sjogren’s Syndrome ) بیماری خود ایمنی است که باعث درد مفاصل، خشکی چشم و دهان و دیگر اثرات بر بدن می شود. (ممکن است به اشتباه به آن سندرم سوژرن نیز گفته شود!)

این یک بیماری خود ایمنی مزمن است که به طور معمول در بزرگسالان تأثیر می گذارد. چندین نشانگر التهاب وجود دارد که با آزمایش خون قابل شناسایی است. در کنار علائم شما، وجود این نشانگرها می تواند در تشخیص سندروم شوگرن کمک کند.

درمان اغلب شامل داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مانند استروئیدها است. همچنین ممکن است نیاز به درمان علائمی که تجربه می کنید داشته باشید، مانند قطره ی چشم.

براساس بنیاد سندرم شوگرن، این بیماری یکی از شایع ترین اختلالات خود ایمنی است – تخمین زده می شود تا ۴ میلیون آمریکایی را تحت تأثیر قرار دهد. سندروم شوگرن در خانمها بیشتر از مردان است و تقریباً ۹۰ درصد افرادی که این بیماری را دارند، خانمها هستند! میانگین سن شروع آن بیش از ۴۰ سال است – اما مردان ، زنان و کودکان می توانند در هر سنی به سندرم شوگرن مبتلا شوند.

علائم شوگرن

سندروم شوگرن می تواند تعدادی از علائم ناراحت کننده را ایجاد کند. این یک بیماری مزمن است و ممکن است علائم بیماری به وجود بیاید و از بین برود، اما سالها بعد با شعله ور شدن دوباره ظاهر شود.

اثرات سندروم شوگرن ممکن است با یکدیگر ربطی نداشته باشد – بسیاری از افراد صحبت با پزشک را به تاخیر می اندازند زیرا اثرات خفیف و تا حدودی مبهم دارد. برخی از تأثیرات، مشابه اثرات آرتریت روماتوئید و لوپوس است – در حقیقت ، تقریباً نیمی از افرادی که مبتلا به سندرم شوگرن هستند ، بیماری خودایمنی دیگری نیز دارند.

علائم شایع سندروم شوگرن عبارتند از:

• خشکی چشم، که ممکن است احساس وجود سنگ ریزه در آن یا سوزش کند
• تحریک چشم و قرمزی
• خشکی دهان
• مشکل در جویدن ، بلعیدن و صحبت کردن
• زبان ترک خورده یا دردناک
• خشکی و سوزش گلو
• تغییر در حس چشایی یا بویایی
• خرابی دندان
• عفونت های مخمری در دهان
• سفتی ، تورم و درد مفاصل
• مشکلات گوارشی
• خشکی بینی و پوست
• سرفه مزمن
• تورم غدد اطراف صورت، فک و گوش
• خشکی واژن
• خستگی
• بزرگ شدن غدد لنفاوی

به خاطر داشته باشید که تب، درد شدید، قرمزی یا تورم چشم، دهان ، مفاصل یا گلو می تواند نشانه عفونت باشد – این علائم نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند!

سندروم شوگرن با انواع علائم پریشانی مانند درد، تب، عفونت، سرفه، مشکل تنفسی، کاهش حجم ادرار و سردرگمی می تواند تعدادی از اثرات نادر یا جدی ایجاد کند.

عوارض نادر سندروم شوگرن شامل موارد زیر است:

• عفونت چشم یا دهان
• بثورات دست و پا
• واسکولیت، که التهاب رگ های خونی است (می تواند به بثورات کمک کند)
• التهاب در ریه ها، کبد و کلیه ها
• اختلالات عصبی که منجر به بی حسی، سوزن سوزن شدن و ضعف می شود
• لنفوم (تومور های سرطانی)

علل سندروم شوگرن

علت سندروم شوگرن ناشناخته است. این یک بیماری التهابی خود ایمنی است. بدان معنی که بیماری با حمله سیستم ایمنی بدن به خود، باعث ایجاد التهاب و آسیب بافت می شود. سندرم شوگرن همچنین در نتیجه خشکی غشاهای بدن منجر به کاهش تولید اشک، بزاق و مخاط می شود.

سندروم شوگرن اولیه و ثانویه

سندروم شوگرن (كه نام آن را پزشك سوئدی هنریک شوگرن Henrik Sjögren گذاشت و در اوایل دهه ۱۹۰۰ آنرا كشف كرد) می تواند به عنوان یك بیماری اولیه یا به عنوان یك وضعیت ثانویه به وجود آید. در صورتی که بیماری خود ایمنی دیگری ندارید، سندروم اولیه شوگرن تشخیص داده می شود.

سندرم شوگرن هنگامی که همراه با یک بیماری خود ایمنی دیگری رخ دهد، یک بیماری ثانویه محسوب می شود.

عوامل خطر

اگر به آرتریت روماتوئید، لوپوس اریتماتوز سیستمیک، اسکلرودرمی، پلی میوزیت یا درماتومیوزیت مبتلا هستید، به احتمال زیاد به سندروم شوگرن نیز مبتلا باشید. اینها بیماری های خود ایمنی هستند و متخصصان می گویند همان عاملی که باعث ایجاد سایر بیماری های خود ایمنی می شود نیز باعث سندروم شوگرن می شود.

عوامل ژنتیکی ، فاکتورهای هورمونی یا عفونت ویروسی عامل اصلی بیماری خود ایمنی در نظر گرفته شده است، اما هیچ مدرک محکمی وجود ندارد که نشان دهد یک علت خاص در سندروم شوگرن نقش اصلی را دارد.

چگونه سندروم شوگرن ایجاد می شود؟

سلول های التهابی و پروتئین ها می توانند به مخاط آسیب و باعث پارگی غدد شوند و عملکرد آنها را مختل کنند. چندین پروتئین ایمنی به نام سیتوکین ها در سندروم شوگرن به ویژه سیتوکین های Th-2 ، Th-1 و Th-17 بالا می روند.

تشخیص سندروم شوگرن

از آنجا که علائم تا حدودی مبهم است، می تواند سالها طول بکشد تا سندروم شوگرن تشخیص داده شود. علائم، معاینه بدنی، آزمایش های تخصصی و آزمایش خون می تواند به شناسایی این بیماری کمک کند.

پزشک یا دندانپزشک ممکن است مشاهده کند که دهان شما خشک است. ممکن است بینی و پوست شما خشک به نظر برسد و همچنین ممکن است چشمان شما قرمز یا خشک به نظر برسد. ممکن است مفاصل شما متورم به نظر برسد و ممکن است بثوراتی روی پوست شما ایجاد شود.

تست های تخصصی

در کنار علائم و معاینه جسمی شما، تعدادی از آزمایشات تشخیصی ممکن است به تشخیص سندرم شوگرن کمک کنند.

• آزمایش شیرمِر برای خشکی چشم: پزشک شما نوارهای کاغذی را زیر پلکهای زیرین شما قرار می دهد تا بعد از ۵ دقیقه میزان خیس بودن روی کاغذ را اندازه گیری کند.
• آزمایش اسلیت لمپ: یک نوع میکروسکوپ چشمی است که چشم پزشک با آن، خشکی چشم و التهاب را بررسی می کند.
• رنگ آمیزی با رنگهای حیاتی: یک رنگ بی ضرر روی سطح چشم شما قرار می گیرد. از نور مخصوصی استفاده می شود که به پزشکتان کمک می کند هرگونه آسیب در سطح چشم شما را ببیند.
• معاینه دهان: پزشک به صورت بصری دهان شما را برای ساییدگی و تورم بررسی می کند و ممکن است یک نمونه بزاق برای بررسی کیفیت آن بگیرد.
• بیوپسی لب: پزشک می تواند یک تکه کوچک از غدد بزاقی زیر لب شما را جهت معاینه میکروسکوپی خارج کند.

آزمایش خون

چندین آزمایش خون می تواند برای شناسایی نشانگرهای التهابی که معمولاً در سندرم شوگرن بالا می رود، مورد استفاده قرار گیرد:

• آنتی بادی ضد هسته ای (تست ANA): ANA آنتی بادی است که به سلول های بدن حمله می کند. تقریباً در ۷۰ درصد افرادی که مبتلا به سندرم شوگرن هستند مثبت است. با این وجود این آنتی بادی در افرادی که هیچ بیماری خود ایمنی ندارند نیز وجود دارد.
• SSA (anti-Ro) و SSB (anti-La): این آنتی بادی ها در سندرم اولیه سوژورن رایج هستند، اما شما حتی در صورت بروز بیماری ممکن است برای SSA و SSB مثبت نشوید.
• فاکتور روماتوئید: فاکتور روماتوئید پروتئینی است که در آرتریت روماتوئید وجود دارد، و تقریباً در حدود ۶۵ درصد از افرادی که مبتلا به سندروم شوگرن هستند، مثبت است.
• ایمونوگلوبولین ها: پروتئین هایی که به طور معمول توسط آنتی بادی تولید می شوند ممکن است در سندروم شوگرن افزایش یابد.

هیچ آزمایش واحدی به خودی خود نمی تواند تأیید کند که مبتلا به سندرم شوگرن هستید. ترکیبی از عوامل در تشخیص شما با هم در نظر گرفته می شوند.

درمان سندروم شوگرن

اگرچه درمانی برای این بیماری وجود ندارد، اما بسیاری از اثرات سندرم شوگرن قابل درمان است. بسته به اینکه کدام نواحی بدن تحت تأثیر قرار بگیرد، درمان برای هر فرد متفاوت است. به عنوان مثال ، درد مفاصل یا درد عضلانی ممکن است با داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) درمان شود، در حالی که عوارض جدی مانند لنفوم باید با شیمی درمانی درمان شود.

سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن اغلب برای کاهش روند التهابی آسیب دیده به غدد، مفاصل و اندام ها در سندروم شوگرن استفاده می شود – این روش اغلب به عنوان درمان اصلاح کننده بیماری نامیده می شود.

۱) تسکین علائم دهانی

دهانشویه ها ، کرم لب ، جایگزین های بزاق ، اسپری ها ، ژل ها و آدامسها می توانند خشکی دهان و حساسیت شما را تسکین دهند. گزینه های دارویی ممکن است شامل داروهای تحریک کننده بزاق و مخاط باشد، مانند:

• سالاژن (پیلوکارپین هیدروکلراید)
• اووکزاک یا سویملین (Cevimeline HCI)

خشکی دهان چیست؟ از علائم تا درمان »

۲) تسکین علائم چشم

روش های عملی برای مدیریت خشکی چشم وجود دارد. عینک آفتابی می تواند چشم شما را از باد خارج از منزل محافظت کند ، و یک مرطوب کننده می تواند هوای خشک را در داخل خانه بهبود دهد تا به کاهش علائم کمک کند. دود و آرایش چشم می تواند تحریک کننده باشد و باید از آن اجتناب کرد.

اشک های مصنوعی و پمادهای چشم می توانند به تسکین خشکی مزمن کمک کنند. گزینه های دارویی برای خشکی چشم همراه با سندرم شوگرن می تواند شامل موارد زیر باشد:

• ترمیم (امولسیون چشمی سیکلوسپورین)
• هیدروکسی پروپیل سلولز (قطره چشم)

۳) درمان اصلاح کننده بیماری

همانطور که گفته شد داروهای اصلاح کننده بیماری معمولا با سرکوب سیستم ایمنی منجر به کاهش علائم می شوند. (زیرا سندرم شوگرن یک بیماری خود ایمنی است، در نتیجه اگر فعالیت سیستم ایمنی کم شود علائم بیماری بهبود می یابد).

مشکلات ریه، کلیه، رگ خونی یا سیستم عصبی ممکن است با داروهایی که سیستم ایمنی بدن را سرکوب می کند کاهش یابد. این داروها می توانند عوارض جانبی ایجاد کنند، از جمله مستعد ابتلا به عفونت ها شوید، بنابراین لزوماً گزینه مناسبی برای کسی نیست که فقط دارای عوارض خفیف سندروم شوگرن باشد.

درمان های اصلاح کننده بیماری شامل موارد زیر است:

• کورتیکواستروئیدها
• DMARDs (داروهای ضد ویروسی اصلاح کننده بیماری)
• سرکوب کننده های سیستم ایمنی

سخن نهایی از توان درمان!

گفته می شود میانگین زمان شروع علائم تا تشخیص سندروم شوگرن حدود سه سال است. خشکی دهان و خشکی چشم متداول ترین عوارض مرتبط با سندروم شوگرن است، اما علائم دیگر هم وجود دارد.

سندروم شوگرن یک بیماری قابل درمان و کنترل است. با درمان مؤثر، بیشتر افراد زندگی طبیعی دارند.

شما می توانید در ادامه نظرات خود را ارسال فرمایید. همچنین می توانید جهت هرگونه سوال یا پرسش با متخصصین توان درمان در ارتباط باشید.