آیا لکنت ناگهانی در بزرگسالان برای شما اتفاق افتاده است؟ (اخیرا و ناگهانی دچار لکنت شده اید؟)
اخیرا به سرعت صحبت می کنید، یا احساس استرس می کنید، و گفتار شما مثل همیشه نرم و روان اجرا نمی شود. اگر این علایم آشنا به نظر می رسد، این مقاله برای شماست!
اما توجه کنید «ام ام کردن» و تپق زدن یا مکث در حین صحبت کردن، همان لکنت زبان نیست.
اگه میخواید بدونید چرا لکنت در اواسط یا اواخر زندگی ظاهر میشه و برای درمانش چکار میشه کرد، ادامه ی مقاله رو بخونید!
فهرست
- ۱ لکنت ناگهانی در بزرگسالان چیست؟
- ۲ چگونه تشخیص بدهید که مشکل واقعا لکنت است؟
- ۳ چه چیزی باعث لکنت ناگهانی در بزرگسالان می شود؟
- ۴ انواع مختلف لکنت به چه صورت است؟
- ۵ چه زمانی باید نگران لکنت ناگهانی بزرگسالان باشید؟
- ۶ لکنت اکتسابی چقدر طول می کشد؟
- ۷ لکنت در بزرگسالان شرم آور نیست
- ۸ درمان لکنت ناگهانی در بزرگسالان
- ۹ گفتاردرمانی برای لکنت چگونه است؟
- ۱۰ گفتاردرمانی در منزل
لکنت ناگهانی در بزرگسالان چیست؟
لکنت ناگهانی در بزرگسالان (به انگلیسی: Sudden Stuttering in Adults) می تواند چند علت داشته باشد:
- آسیب به مغز (لکنت نوروژنیک)
- آسیب روانی یا استرس (لکنت سایکوژنیک)
- عوارض جانبی دارو (لکنت فارماکوژنیک)
- بازگشت لکنت از دوران کودکی (قبلا هم فرد لکنت داشته الان برگشته)
درمان لکنت بستگی به هر کدام از این علت ها دارد.
توجه! همه ما در طول روز و زندگی تپق هایی داشتیم. یا احساس می کردیم کلمه راحت پیدا نمی کردیم و مکث داشتیم و روان صحبت نکردیم. ولی لکنت مدلش فرق داره! در واقع یک اختلال حساب میشه و باید درمانش کرد. چطور تشخیص بدیم که لکنت هست یا نیست؟ ادامه رو بخون!
چگونه تشخیص بدهید که مشکل واقعا لکنت است؟
همه ما لحظاتی داریم که راحت صحبت نمی کنیم:
- ممکن است کلمات پرکننده، مانند “مثلا” یا “امم امم” را اضافه کنیم
- ممکن است مکث کنیم
- رشته فکری یا رشته کلام خود را از دست بدهیم
- حرفهایمان را اصلاح کنیم یا کلمه یا عبارتی را تکرار کنیم
به اینها می گویند ناروانی و برای همه اتفاق می افتد.
با این حال، لکنت بیش از یک ناروانی ساده است. لکنت که به عنوان لکنت زبان نیز شناخته می شود، ممکن است باعث تنش یا احساسات منفی یا افکار مرتبط با صحبت کردن شود.
افرادی که لکنت دارند ممکن است رفتارهای اجتنابی از خود نشان دهند.
یعنی تلاش هایی برای جلوگیری از موقعیتی که ممکن است در آن لکنت داشته باشید. ممکن است از گفتن کلمات یا عبارات خاصی اجتناب کنید. یا ممکن است از موقعیت هایی مانند تماس تلفنی یا سفارش در رستوران دوری کنید.
لکنت ممکن است باعث تنش یا احساسات منفی یا افکار مرتبط با صحبت کردن شود.
لکنت همچنین روز به روز تغییر می کند. ممکن است یک روز روان صحبت کنید، و روز دیگر ناروانی های بیشتری داشته باشید.
بنابراین، چه اتفاقی می‌افتد وقتی لکنت بروز پیدا می کند، ادامه می‌یابد و باعث تنش و احساسات منفی می‌شود؟
چه چیزی باعث لکنت ناگهانی در بزرگسالان می شود؟
بسیاری از کودکان هنگام یادگیری و رشد گفتار و زبان دچار لکنت زبان می شوند. زمانی که لکنت از دوران کودکی شروع شود، به آن لکنت دوران کودکی گفته می شود.
و هنگامی که لکنت در اواخر زندگی و در دوران بزرگسالی شروع شود، به آن لکنت بزرگسالی گفته می شود که چندان رایج نیست. البته لکنت اکتسابی نیز نامیده می شود و انواع و علل متعددی دارد:
لکنت نوروژنیک (آسیب به مغز)
شایع ترین شکل لکنت است که در بزرگسالان یافت می شود. لکنت نوروژنیک اغلب در اثر یک حادثه آسیب زا ایجاد می شود:
پس از این حادثه، لکنت ممکن است برای چند ساعت یا چند روز وجود داشته باشد، یا ممکن است بیشتر طول بکشد.
حداقل در ۵۰ درصد موارد، لکنت نوروژنیک با سایر مشکلات گفتاری و زبانی، مانند آفازی (از دست دادن گفتار) یا دیزآرتری (اختلال حرکتی-گفتاری) همراه است.
لکنت ناشی از استرس یا تروما
این مدل به عنوان “لکنت روان‌زاد” شناخته می شود. لکنت روان‌زاد معمولاً پس از یک رویداد آسیب‌زای عاطفی رخ می‌دهد.
در این مورد مهم است که علت های دیگر لکنت وجود نداشته باشند. مانند اینکه زمینه ژنتیکی لکنت، مصرف دارو یا بیماری اعصاب خاصی وجود نداشته باشد.
لکنت فارماکوژنیک
بر اساس تحقیقات پزشکی، داروهایی مانند تئوفیلین گشادکننده برونش، مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) و ضد افسردگی‌های سه حلقه‌ای می‌توانند به عنوان یک عارضه جانبی، اختلالاتی شبیه به لکنت در بزرگسالان ایجاد کنند.
بازگشت لکنت از دوران کودکی
اگر در کودکی لکنت داشتید، لکنت شما می تواند بیاید و برود و در بزرگسالی دوباره ظاهر شود. اگر سابقه یا خاطره ای از لکنت خود در اوایل کودکی ندارید، ممکن است شروع ناگهانی به نظر برسد.
انواع مختلف لکنت به چه صورت است؟
سه نوع رایج لکنت:
- تکرار: اولین صدا یا هجای یک کلمه (معمولا بیشتر از ۳بار) تکرار شود. مثل: “آ-آ-آ-آیا به من کمک می کنی؟”
- کشیده گویی: شخص صدایی را برای مدت طولانی نگه می دارد، تا جایی که گفتار غیرعادی به نظر می رسد. مثل: “ســــــلام خوش آمدی”
- گیر یا قفل: فرد قادر به حرکت دادن دهان و استفاده از صدای خود برای ادامه صحبت نیست. هیچ صدایی در طی قفل خارج نمی شود. قفل ممکن است در سطح گلو (تارهای صوتی) یا دهان (اندام های گفتاری) ایجاد شود. مثال: “به اون …(قفل)…..نگاه کن!”
افرادی که لکنت دارند ممکن است رفتارهای ثانویه نیز داشته باشند. درواقع حرکات بدن یا صورت هستند که با لکنت رخ می دهند، از جمله:
- تنش فیزیکی در صورت، گردن یا هر جای دیگری از بدن
- شکلک های چهره ای
- چشمک زدن
- حرکت قسمت دیگری از بدن مانند بازو، ساق پا یا پا
- اجتناب از تماس چشمی یا دور شدن از مخاطب گفتگو
- تغییرات در زیر و بمی یا میزان صدا
(یه جورایی شبیه تیک هستند، ولی واقعا تیک نیستند!)
دیگر علائم لکنت زبان در بزرگسالان
- مکث وسط کلمه: مثلا بگیم: «من امروز با دوس..(مکث)….تم رفتم بیرون». ما همیشه قبل یا بعد از کلمه مکث می کنیم نه وسط کلمه!
- تعویض کلمه: این مورد زمانی هست که پیش بینی می کنید که روی یک کلمه یا عبارت قراره لکنت داشته باشید و برای دور زدن اون، کلمه یا عبارت دیگری جایگزین می کنید!
- تلاش و تقلا: به این معنی هست که شما با فشار یا زور بیش از حد، بخشی یا تمام یک کلمه رو میگید!
بعلاوه لکنت میتواند ویژگی های دیگری هم داشته باشد برای مثال:
- بدتر میشه وقتی که: خسته، هیجان زده، مضطرب یا استرسی هستید. یا در مورد موضوعات جدید یا پیچیده صحبت می کنید.
- بهتر میشه وقتی که: استراحت یا آرامش داشته باشید.
- اصلا لکنت نکنید وقتی که: صحبت با اشیاء یا حیوانات خانگی، شعر با صدای بلند و آواز خواندن
- ممکنه باعث ایجاد: احساس ناامیدی، خجالت یا شرم + افزایش احتمال اضطراب یا افسردگی شود.
چه زمانی باید نگران لکنت ناگهانی بزرگسالان باشید؟
دلایل لکنت زبان ناگهانی به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله سابقه پزشکی یا سابقه لکنت در دوران کودکی، داروهای تجویزی، استعداد ژنتیکی به لکنت، یا سابقه ترومای عاطفی/روانی.
اگر در مورد عوارض جانبی دارو نگرانی دارید، یا اگر سابقه آسیب مغزی، بیماری عصبی یا جراحی دارید، مهم است که با یک متخصص پزشکی صحبت کنید.
لکنت اکتسابی چقدر طول می کشد؟
لکنت اکتسابی بزرگسالان می تواند دائمی یا موقت باشد. معمولاً به علت ایجاد آن بستگی دارد.
هنگامی که به دلیل آسیب شدید یا دائمی مغز اتفاق می افتد، این احتمال وجود دارد که این نوع لکنت نیز دائمی باشد.
لکنت در بزرگسالان شرم آور نیست
اولین چیزی که باید بدانیم این است که لکنت یک وضعیت وحشتناک و شرم آور نیست بلکه صرفا یک تنوع در گفتار است (گفتار فردی که لکنت داره با بقیه متفاوته. همین!)
متاسفانه بسیاری از افراد فکر می کنند که باید به هر قیمتی از لکنت زبان اجتناب کنند.
- آن‌ها ممکن است از موقعیت‌های اجتماعی خاصی دوری کنند
- آنچه را که می‌خواهند در یک رستوران سفارش ندهند
- یا از شغل شان به طور کامل کناره گیری کنند
زیرا این موارد نیاز به ارتباط کلامی بالایی دارد.
درمان لکنت ناگهانی در بزرگسالان
اگر با لکنت ناگهانی در بزرگسالی مواجه شده اید، اولین و مهم ترین کار صحبت با یک آسیب شناس گفتار و زبان (گفتاردرمانگر) است. گفتار درمانگران برای ارزیابی گفتار فرد و تایید یا رد لکنت زبان آموزش دیده و مجوز دارند.
گفتاردرمانگر گفتار شما را ارزیابی کرده و یک رویکرد درمانی برای شما در نظر میگیرد تا به شما کمک کند روانی گفتار خود را بازیابید!
هدف گفتاردرمانی برای لکنت زبان بزرگسالان چیست؟
شما بعد از گذراندن طول درمان خود در کنار گفتاردرمانگر، می توانید:
- از تکنیک هایی برای افزایش روانی یا سهولت گفتار استفاده کنید
- از تکنیک هایی برای کاهش فشار در حین صحبت کردن استفاده کنید
- احساسات منفی مرتبط با لکنت را کاهش دهید
- مغز خود را دوباره آموزش دهید تا احساسات و باور های مثبتی نسبت به صحبت کردن داشته باشد
- رفتارهای اجتنابی خود را کاهش دهید
در نهایت، کار با یک گفتاردرمانگر با تجربه می تواند به شما کمک کند اعتماد به نفس بیشتری داشته باشید.
در نتیجه می توانید در موقعیت های مختلف بسیار روان صحبت کرده و شجاعت بیشتری داشته باشید!
گفتاردرمانی برای لکنت چگونه است؟
مراحل گفتاردرمانی به شرح زیر است:
- در ابتدا گفتار شما توسط گفتاردرمانگر به دقت ارزیابی می شود. سپس با توجه به اطلاعات حاصل از ارزیابی، گفتاردرمانگر تصمیم می گیرد که شما به چند جلسه ی درمانی در طول هفته یا ماه نیاز دارید که این بستگی به شدت لکنت شما دارد.
- سپس گفتاردرمانگر اهداف پروسه ی درمان شما را تعیین می کند. برای مثال اهدافی برای :
- افزایش روانی گفتار
- کاهش فشار و سختی گفتار
- تغییر باور ها و احساساتی که شما نسبت به خودتان دارید
- و حتی افزایش اعتمادبه نفس در ارتباطات تان
- سپس گفتاردرمانگر تمرین ها و راهکار هایی به شما ارائه می کند که در نهایت شما را به اهداف درمان تان می رساند.
- بعلاوه گفتاردرمانگر به شما تمریناتی می دهد که در طی هفته، تا جلسه ی بعدی تمرین کنید. که این تمرین های متعدد سرعت پیشرفت شمارا بشدت افزایش می دهد.
جلسات گفتار درمانی + تمرینات شما در خانه، برای شکست لکنت تان معجزه می کند!
گفتاردرمانی در منزل
شما می توانید جلسات گفتاردرمانی خود را به دو صورت :
- درمان در کلینیک
- درمان در منزل
داشته باشید. البته اغلب بزرگسالان به دلایل زیر:
- کمبود وقت و مشغله
- سختی مسیر و رفت و آمد
- هزینه های مالی و زمانی رفت و آمد تا کلینیک
- شرایط خاص فرد دارای لکنت زبان
جلسات درمانی در منزل را ترجیح می دهند.
تیم “توان درمان” اختصاصا در زمینه ی ارائه ی خدمات گفتاردرمانی در منزل فعال است و شما می توانید با تماس با کارشناسان مجموعه ی توانبخشی و درمانی “توان درمان”، برای مشاوره و تنظیم جلسات گفتاردرمانی اقدام فرمایید.
تلفن تماس جهت تنظیم نوبت درمان در منزل: ۱۵۰۹ ۸۲۸۰ ۰۲۱
توجه! در این بخش سوالات تخصصی شما توسط متخصصین پاسخ داده نخواهد شد. برای دریافت مشاوره تخصصی می توانید وارد سامانه مشاوره توانءء درمانءءء شوید.
هنوز دیدگاهی منتشر نشده است