ویروس زیکا

مقدمه

اگرچه ویروس زیکا در ایران خیلی شایع نیست اما می تواند خطرناک باشد. چرا که بسیاری افراد به مناطق آلوده سفر می کنند و پس از بازگشت به ایران می توانند افراد زیادی را آلوده کنند.

بهتر است با علائم، روش های پیشگیری، درمان و … در رابطه با ویروس زیکا آشنا شوید.

ویروس زیکا چیست؟

ویروس زیکا (به انگلیسی: Zika Virus) توسط گونه ای از پشه منتقل می شود. شاید باور این موضوع سخت باشد که با نیش یک پشه چه خطراتی برای شما ایجاد می شود! این ویروس برای اولین بار در سال ۱۹۴۷ در اوگاندا شناسایی شد، توسط پشه های آئدس (Aedes) ، همان نوع پشه ها که حامل تب دانگ ، تب زرد و ویروس چیکونگونیا است منتقل می شود.

شیوع بیماری تا سال ۲۰۰۷ در خارج از آفریقا رخ نداده بود. وقتی یک پشه یک فرد آلوده را نیش می زند، با نیش زدن افراد دیگر این ویروس را به آنها نیز منتقل می کند.

آمش آدالجا ، پزشک و سخنگوی انجمن بیماریهای عفونی آمریکا ، می گوید:

“زیکا تاکنون هرگز به عنوان یک بیماری عفونی شدید تصور نمی شد!”

سازمان جهانی کنترل و پیشگیری از بیماری ها تأیید کرده است که ویروس زیکا می تواند از طریق رابطه جنسی گسترش یابد. معمولاً بعد از اینکه شخصی به منطقه ای که ویروس زیکا در آنجا منتشر شده سفر می کند و به ویروس آلوده می شود، آن را به شریک جنسی که مسافرت نکرده است منتقل می کند.

براساس اعلام سازمان جهانی کنترل و پیشگیری از بیماریها، زنان و مردان آلوده هر دو می توانند ویروس را به شرکای جنسی منتقل کنند ( حتی اگر علائم عفونت را نشان نداده باشند). علاوه بر این ، زنان باردار آلوده می توانند ویروس را به جنین خود منتقل کنند.

همچنین برخی مطالعات نشان داده اند که ویروس در خون ، مایع منی ، ادرار و بزاق افراد آلوده و همچنین مایعات موجود در چشم یافت می شود.

علائم ویروس زیکا چیست؟

بسیاری از افراد آلوده به ویروس زیکا علائمی ندارند یا فقط علائم خفیفی دارند. شایع ترین علائم زیکا شامل:

• تب
• راش پوستی (دانه های سرخ روی پوست)
• سردرد
• درد مفاصل
• قرمزی چشم (ملتحمه یا Conjunctivitis)
• درد عضلانی

علائم زیکا چه مدت دوام دارد؟

زیکا معمولاً یک بیماری خفیف با علائمی که چند روز تا هفته ادامه دارد می باشد. معمولاً افراد به اندازه کافی بیمار نمی شوند که به بیمارستان بروند ، و به ندرت از زیکا می میرند.

به همین دلیل ، بسیاری از مردم ممکن است متوجه نشوند که به این بیماری آلوده شده اند.

علائم زیکا مشابه سایر ویروس ها است که از طریق نیش پشه مانند دنگو و چیکونگونیا پخش می شوند.

چقدر سریع باید آزمایش شوید؟

ویروس زیکا معمولاً حدود یک هفته در خون فرد آلوده باقی می ماند. هنگام بروز علائم بخصوص در صورت زندگی در مناطق آلوده یا سفر به این مناطق باید به پزشک مراجعه کنید.

پزشک یا سایر ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی ممکن است آزمایش خون یا ادرار از شما بگیرند تا به آنها در تشخیص میزان زیکا کمک کند.

فرد با یکبار آلوده شدن، احتمالاً از عفونتهای بعدی محافظت خواهد شد.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر علائمی که در بالا توضیح داده شد را در مناطق خطر ابتلا به ویروس زیکا داشتید، به پزشک مراجعه کنید.

این امر به ویژه در صورت بارداری اهمیت ویژه دارد. حتماً به پزشک یا سایر ارائه دهندگان خدمات درمانی بگویید که به کجا سفر کرده اید.

اگر فکر می کنید زیکا دارید:

1. برای تشخیص به پزشک یا دیگر ارائه دهندگان خدمات بهداشتی مراجعه کنید.
2. آنچه می توانید برای درمان انجام دهید را بیاموزید.
3. بیاموزید که اگر ویروس زیکا دارید می توانید از دیگران محافظت کنید.

روش های انتقال ویروس زیکا

ویروس زیکا از روش های مختلفی منتقل می شود. در ادامه به بررسی دقیق روش های انتقال این ویروس می پردازیم:

۱) از طریق نیش پشه

ویروس زیکا در درجه اول از طریق نیش پشه گونه آلوده آئیدس Aedes به افراد منتقل می شود. اینها همان پشه هایی هستند که ویروسهای دنگ و چیکونگونیا را پخش می کنند.

این پشه ها معمولاً در داخل آب یا نزدیکی مواردی مانند سطل ، کاسه ، ظرف غذای حیوانات و گلدان ها تخم ریزی می کنند. آنها ترجیح می دهند مردم را نیش بزنند و در خانه و خارج از خانه در نزدیکی مردم زندگی کنند. (پشه هایی که شیکونگونیا ، دنگو و زیکا را پخش می کنند در طول روز و شب نیش می زنند. یعنی فقط در شب نیستند!)

اگر پشه یک فرد آلوده که ویروس در خون او وجود دارد را نیش بزند، آلوده می شود. پشه های آلوده می توانند از طریق نیش، ویروس را به افراد دیگر منتقل کنند.

۲) از مادر تا فرزند

یک خانم باردار می تواند ویروس زیکا را در دوران بارداری به جنین خود منتقل کند. زیکا عامل میکروسفالی و سایر نقایص شدید مغز جنین است.

میکروسفالی چیست؟ »

ما در حال مطالعه طیف گسترده ای از سایر مشکلات سلامتی بالقوه ای که ممکن است عفونت زیکا در دوران بارداری ایجاد کند، هستیم.

یک خانم باردار که قبلاً به ویروس زیکا آلوده شده است می تواند ویروس را در دوران بارداری یا حدود زمان تولد به جنین خود منتقل کند.

ویروس زیکا در شیر مادر یافت شده است. عفونت های احتمالی ویروس زیکا در نوزادان شیرخوار شناسایی شده است، اما انتقال ویروس زیکا از طریق شیر مادر تائید نشده است. علاوه بر این ، ما هنوز اثر طولانی مدت ویروس زیکا را در نوزادان جوان آلوده پس از تولد نمی دانیم.

شواهد موجود نشان می دهد که مزایای تغذیه با شیر مادر از خطر ابتلا به ویروس زیکا از طریق شیر مادر بیشتر است. لذا سازمان جهانی کنترل و پیشگیری از بیماری ها همچنان به تشویق مادران به شیردهی نوزادان می پردازد. حتی اگر به این بیماری آلوده شده اند یا در مناطق خطر زندگی یا سفر کرده اند.

مجموعه توان درمان به مطالعه منابع مرتبط با ویروس زیکا و شیوه های انتشار آن می پردازد و با در دسترس بودن اطلاعات جدید، توصیه ها را به روز می کند.

۳) از طریق رابطه جنسی

ویروس زیکا می تواند از طریق شخص آلوده به فرد دیگر از طریق رابطه جنسی منتقل شود. حتی اگر فرد آلوده در آن زمان علائمی نداشته باشد، ویروس زیکا می تواند از طریق رابطه جنسی منتقل شود.

بیاموزید که چگونه در هنگام رابطه جنسی از خود محافظت کنید.

ویروس زیکا می تواند قبل از شروع علائم و بعد از پایان علائم، از فرد مبتلا به فرد دیگر منتقل شود.

مطالعات در حال انجام است تا دریابیم که چه مدت زیکا در مایع منی و مایعات واژن افرادی که دارای زیکا هستند، می ماند و تا چه مدت می تواند به شرکای جنسی منتقل شود. ما می دانیم که زیکا می تواند در مایع منی طولانی تر از سایر مایعات بدن، از جمله مایعات واژن ، ادرار و خون باشد.

۴) از طریق انتقال خون

ویروس زیکا می تواند از راه خون نیز منتقل شود. برخی آمار کشورها:

• تا به امروز هیچ مورد انتقال ویروس از طریق انتقال خون در ایالات متحده تایید نشده است.
• چندین گزارش از موارد انتقال خون ممکن است در برزیل گزارش شده باسد.
• در پولینزی فرانسه ۲.۸٪ از اهدا کنندگان خون، تست زیکا مثبت شده داشتند و ویروس در اهدا کنندگان خون یافت شده است.

۵) از طریق قرار گرفتن در معرض آزمایشگاه و مراقبت های بهداشتی

گزارشهایی مربوط به آلوده شدن به ویروس زیکا در آزمایشگاه وجود دارد. اگرچه در همه موارد مسیر انتقال به روشنی مشخص نشده است.

توصیه هایی برای ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی برای جلوگیری از قرار گرفتن در معرض ویروس زیکا در محیط های مراقبت بهداشتی وجود دارد.

ویروس زیکا چگونه تشخیص داده می شود؟

برای تشخیص زیکا ، پزشک یا سایر ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی در مورد سفرهای اخیر شما و هرگونه علائم و نشانه های شما سؤال می کنند.

همچنین ممکن است آزمایش های خون و ادرار را جهت تشخیص ویروس انجام دهند.

به یاد داشته باشید حتی اگر احساس بهتری دارید، پیگیر نتایج آزمایش زیکا خود باشید.

فقط بعضی از افراد به آزمایش مخصوص زیکا احتیاج دارند!

آزمایش ویروس زیکا فقط برای افراد خاص توصیه می شود. اگر سؤالی دارید یا فکر می کنید که باید مورد آزمایش قرار بگیرید، با پزشک خود مشورت کنید.

داشتن علائم: در صورت داشتن علائم زیکا و موارد زیر آزمایش زیکا توصیه می شود:

1. شما در منطقه ی خطر زیکا زندگی می کنید یا به منطقه ای با خطر ابتلا به زیکا سفر کرده اید.
2. خطر ابتلا از طریق رابطه ی جنسی در شما یا همسر شما طی سفر به مناطق آلوده وجود دارد.

زنان باردار: آزمایش زیکا برای خانمهای باردار که علائم زیکا ندارند در موارد خاص توصیه می شود. در صورت باردار بودن و داشتن موارد زیر آزمایش زیکا توصیه می شود:

1. شما به دلیل اینکه در منطقه آلوده زندگی می کنید یا به طور مکرر به منطقه با خطر زیکا سفر می کنید، در معرض قرار گرفتن در معرض زیکا قرار دارید
2. پزشک شما ناهنجاری های مرتبط با زیکا را در سونوگرافی مشاهده می کند یا شما کودکی با نقایص هنگام تولد که ممکن است مربوط به زیکا باشد زایمان کرده اید.

اگر تست شما برای زیکا مثبت باشد چه می شود؟

اگر باردار هستید ، ممکن است ویروس زیکا را به جنین خود منتقل کنید. برای اطلاعات بیشتر در مورد زنان باردار ، لطفاً به زیکا و بارداری در ادامه ی مقاله مراجعه کنید.

ممکن است زیکا را به شریک جنسی خود منتقل کنید. بیاموزید که چگونه می توانید از انتقال زیکا به شریک زندگی خود جلوگیری کنید.

شما می توانید زیکا را به پشه منتقل کنید! پشه می تواند شما را نیش بزند، به ویروس Zika آلوده شود و ویروس را در افراد دیگر پخش کند. بیاموزید که چگونه می توانید از گزش پشه جلوگیری کنید.

اطلاعات بیشتر برای گروه های خاص در دسترس است:

• زنان باردار
• زنانی که قصد بارداری دارند
• زنانی بارداری ندارند
• مردان
• والدین

انتقال جنسی و آزمایش

آزمایش خون یا ادرار می تواند در تعیین اینکه آیا شما از رابطه جنسی زیکا گرفته اید یا خیر، کمک کند. با این وجود، آزمایش خون، مایع منی ، مایعات واژن یا ادرار توصیه نمی شود تا احتمال انتقال ویروس زیکا از فرد در رابطه جنسی مشخص شود.

درمان زیکا چگونه است؟

هیچ داروی خاص یا واکسنی برای ویروس Zika وجود ندارد. در درمان و مدیریت زیکا به موارد زیر توجه کنید:

• علائم را درمان کنید.
• استراحت فراوان کنید.
• برای جلوگیری از کم آبی مایعات زیاد بنوشید.
• برای کاهش تب و درد از داروهایی مانند استامینوفن (®Tylenol) استفاده کنید.
• آسپرین و سایر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDS) را مصرف نکنید تا زمانی که خطر خونریزی رد شود.
• اگر داروی پزشکی دیگری مصرف می کنید، قبل از مصرف داروهای اضافی با پزشک صحبت کنید.

اگر مراقب شخصی دارای زیکا هستید:

برای محافظت از خود در معرض خون و  مایعات بدن فرد آلوده (ادرار ، مدفوع ، استفراغ)، مراحل زیر را رعایت کنید. اگر باردار هستید، در صورت پیروی از این مراحل می توانید از شخص آلوده به زیکا مراقبت کنید:

• خون، مایعات بدن یا سطوحی که دارای این مایعات هستند را با پوست زخم شده لمس نکنید.
• بلافاصله پس از مراقبت از فرد آلوده، دست ها را با آب و صابون بشویید.
• در صورت ریخته شدن مایعات بدن یا خون بر روی لباس هایتان بلافاصله لباس را جدا کرده و بشویید. از مواد شوینده لباسشویی و دمای آب مشخص شده در برچسب پوشاک استفاده کنید.
• روزانه محیط بیمار را با استفاده از پاک کننده های خانگی مطابق دستورالعمل های آنها تمیز کنید.
• بلافاصله با استفاده از پاک کننده های خانگی و ضد عفونی کننده ها مطابق دستورالعمل هایشان، سطحی را که خون یا مایعات دیگر بدن روی آنها ریخته است را تمیز کنید.

اگر در یک بیمارستان با یکی از اعضای خانواده یا دوست آلوده به ویروس زیکا ملاقات کردید، باید از تماس با مایعات خون و بدن فرد و سطوح مایعات روی آنها خودداری کنید. کمک به شخص در نشستن یا راه رفتن نباید شما را در معرض بیماری قرار دهد. حتما قبل و بعد از لمس کردن شخص ، دستان خود را بشویید.