آپنه یا خفگی در خواب

مقدمه

یکی از اختلالاتی که واقعا میتونه آرامش رو از انسان بگیره همین خفگی در خواب هست! در صورت عدم درمان میتونه منجر به اختلالات قلبی و فشار خون بالا بشه.

این اختلال در هر فردی رخ دهد اما عموما برای افراد با وزن بالا ایجاد می شود.

اختلال خفگی در خواب چیست؟

خفگی در خواب یا آپنه خواب (به انگلیسی: Sleep Apnea) یکی از اختلالات خواب است که باعث توقف و شروع مکرر تنفس می شود. اگر با صدای بلند خر و پف می کنید و بعد از یک خواب کامل در شب هنوز هم احساس خستگی در طی روز دارید، شما ممکن است دچار آپنه خواب باشید.

انواع اصلی خفگی در خواب شامل:

• آپنه انسدادی خواب: شایع ترین شکل که هنگام شل شدن عضلات گلو ایجاد می شود
• آپنه خواب مرکزی: زمانی رخ می دهد که مغز شما سیگنال های مناسب را به ماهیچه های کنترل کننده تنفس ارسال نمی کند
• سندرم آپنه خواب پیچیده: به عنوان آپنه خواب مرکزی نیازمند درمان فوری نیز شناخته می شود ، زمانی رخ می دهد که فردی دچار آپنه انسدادی خواب و آپنه خواب مرکزی شود

اگر فکر می کنید ممکن است آپنه تنفسی در خواب داشته باشید، باید به پزشک مراجعه کنید. درمان می تواند علائم شما را کاهش دهد و ممکن است از مشکلات قلبی و سایر عوارض جلوگیری کند.

علایم خفگی در خواب

اغلب اولین علائم خفگی در خواب نه توسط بیمار، بلکه توسط اطرافیان یا همبستر تشخیص داده می شود. بسیاری از مبتلایان هیچ شکایتی از خواب ندارند. شایع ترین علائم و نشانه های آپنه انسدادی خواب عبارتند از:

• خرناس یا خروپف
• خواب آلودگی یا خستگی در طول روز
• بی قراری هنگام خواب، بیدار شدن های مکرر شبانه
• بیداری های ناگهانی با احساس نفس نفس زدن یا خفگی
• خشکی دهان یا گلودرد هنگام بیدار شدن
• اختلال شناختی، مانند مشکل تمرکز، فراموشی یا تحریک پذیری
• اختلالات خلقی (افسردگی یا اضطراب)
• عرق شبانه
• تکرر ادرار شبانه
• اختلال عملکرد جنسی
• سردرد

افرادی که مبتلا به آپنه خواب مرکزی هستند اغلب بیداری های مکرر یا بی خوابی را گزارش می کنند، اگرچه ممکن است هنگام بیدار شدن احساس خفگی یا نفس نفس زدن نیز داشته باشند.

علائم در کودکان ممکن است چندان واضح نباشد و شامل موارد زیر است:

• عملکرد ضعیف مدرسه
• تنبلی یا خواب آلودگی ، اغلب به عنوان تنبلی در کلاس درس اشتباه تعبیر می شود
• با دهان نفس کشیدن و اختلال بلع در روز
• حرکت دنده به داخل هنگام دم
• موقعیت های غیر معمول خوابیدن، مانند خوابیدن روی دست ها و زانوها ، یا گردن بیش از حد کشیده
• تعریق زیاد در شب
• اختلالات یادگیری و رفتاری (بیش فعالی ، نقص توجه)
• شب ادراری

علل خفگی در خواب

همانطور که گفتیم دو نوع اصلی آپنه تنفسی داریم که علت هرکدام را ذکر می کنیم:

آپنه انسدادی خواب

این حالت زمانی رخ می دهد که ماهیچه های پشت گلو شما شل می شوند. این ماهیچه ها از نرم کام، زبان کوچک که از سقف دهان آویزان است، لوزه ها، دیواره های جانبی گلو و زبان پشتیبانی می کنند.

وقتی ماهیچه ها شل می شوند، حین تنفس راه هوایی شما باریک یا بسته می شود. شما نمی توانید هوای کافی دریافت کنید، که می تواند سطح اکسیژن را در خون شما کاهش دهد. مغز شما ناتوانی شما در تنفس را حس می کند و برای مدت کوتاهی شما را از خواب بیدار می کند تا بتوانید راه هوایی خود را دوباره باز کنید. این بیداری معمولاً آنقدر کوتاه است که شما آن را به یاد نمی آورید.

ممکن است خرخر کنید ، خفه شوید یا نفس نفس بزنید. این الگو می تواند پنج تا ۳۰ بار یا بیشتر در هر ساعت، در تمام طول شب تکرار شود و توانایی شما را برای رسیدن به مراحل عمیق و آرامش بخش خواب مختل کند.

آپنه خواب مرکزی

این نوع کمتر شایع آپنه خواب هنگامی رخ می دهد که مغز شما نتواند سیگنال تنفس را به ماهیچه های تنفسی شما منتقل کند. این بدان معنی است که شما برای تنفس کوتاه مدت هیچ تلاشی نمی کنید. ممکن است با تنگی نفس از خواب بیدار شوید یا در خوابیدن مشکل داشته باشید.

عوامل خطر

آپنه خواب می تواند بر همه ، حتی کودکان تأثیر بگذارد. اما برخی موارد، خطر را برای شما افزایش می دهند.

آپنه انسدادی خواب

عواملی که خطر ابتلا به این نوع آپنه خواب را افزایش می دهند عبارتند از:

• اضافه وزن: چاقی خطر آپنه خواب را تا حد زیادی افزایش می دهد. رسوب چربی در مجاری هوایی فوقانی می تواند مانع تنفس شما شود.
• دور گردن: افرادی که گردن ضخیم تری دارند ممکن است مجاری تنفسی باریک تری داشته باشند.
• تنگی راه هوایی: ممکن است به صورت ارثی گلوی باریک داشته باشید. لوزه ها یا آدنوئیدها همچنین می توانند راه هوایی را بزرگ کرده و مسدود کنند، به ویژه در کودکان.
• جنسیت: مردان دو تا سه برابر بیشتر از زنان در معرض خفگی در خواب هستند. با این حال، زنان در صورت داشتن اضافه وزن خطر خود را افزایش می دهند و به نظر می رسد خطر آنها پس از یائسگی نیز افزایش می یابد.
• سن بالا: خفگی در خواب بیشتر در افراد مسن رخ می دهد.
• سابقه خانوادگی: داشتن اعضای خانواده با آپنه خواب ممکن است خطر شما را افزایش دهد.
• استفاده از الکل، آرامبخش یا خواب آور: این مواد ماهیچه های گلو را شل می کنند، که می تواند آپنه انسدادی خواب را بدتر کند.
• سیگار کشیدن: افراد سیگاری سه برابر بیشتر از افرادی که هرگز سیگار نکشیده اند دچار آپنه انسدادی خواب می شوند. سیگار کشیدن می تواند میزان التهاب و احتباس مایعات را در مجاری هوایی فوقانی افزایش دهد.
• گرفتگی بینی: اگر در تنفس از طریق بینی – چه به دلیل مشکل آناتومیکی و چه حساسیت – مشکل دارید ، احتمال ابتلا به آپنه انسدادی خواب بیشتر است.
• شرایط پزشکی: نارسایی احتقانی قلب، فشار خون بالا، دیابت نوع ۲ و بیماری پارکینسون برخی از بیماری هایی هستند که ممکن است خطر آپنه انسدادی خواب را افزایش دهند. سندرم تخمدان پلی کیستیک، اختلالات هورمونی، سکته مغزی و بیماری های مزمن ریوی مانند آسم نیز می توانند خطر را افزایش دهند.

آپنه خواب مرکزی

عوامل خطرساز این نوع آپنه خواب عبارتند از:

• سن بالا: افراد میانسال و مسن بیشتر در معرض ابتلا به آپنه خواب مرکزی هستند.
• جنسیت: آپنه خواب مرکزی در مردان بیشتر از زنان شایع است.
• اختلالات قلبی: داشتن نارسایی احتقانی قلب خطر را افزایش می دهد.
• استفاده از داروهای مسکن درد: داروهای شبه افیونی، به ویژه داروهای طولانی مدت مانند متادون، خطر آپنه خواب مرکزی را افزایش می دهند.
• سکته مغزی: خطر ابتلا به خفگی در خواب مرکزی را افزایش می دهد.

عوارض خفگی در خواب

آپنه خواب یک بیماری جدی پزشکی است. عوارض می تواند شامل موارد زیر باشد:

• خستگی روز: بیداری های مکرر مرتبط با خفگی در خواب، خواب طبیعی را غیرممکن می کند و خواب آلودگی شدید در روز، خستگی و تحریک پذیری را ایجاد می کند.

ممکن است در تمرکز کردن مشکل داشته باشید و در هنگام تماشای تلویزیون یا حتی هنگام رانندگی در محل کار به خواب بروید. افراد مبتلا به آپنه خواب بیشتر در معرض تصادفات وسایل نقلیه موتوری و محل کار هستند!

همچنین ممکن است احساس زود جوش بودن، بدخلقی یا افسردگی داشته باشید. کودکان و نوجوانان مبتلا به آپنه خواب ممکن است عملکرد ضعیفی در مدرسه یا مشکلات رفتاری داشته باشند.

هر آنچه درباره ی افسردگی باید بدانید »

• فشار خون بالا یا مشکلات قلبی: کاهش ناگهانی سطح اکسیژن خون که در طول آپنه خواب رخ می دهد، فشار خون را افزایش داده و سیستم قلبی عروقی را تحت فشار قرار می دهد. داشتن آپنه انسدادی خواب خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش می دهد.

آپنه انسدادی خواب همچنین ممکن است خطر حمله قلبی مکرر، سکته مغزی و ضربان قلب غیرطبیعی مانند فیبریلاسیون دهلیزی را افزایش دهد. اگر بیماری قلبی دارید، چندین بار پایین آمدن اکسیژن خون (هایپوکسی) می تواند منجر به مرگ ناگهانی در اثر ضربان نامنظم قلب شود.

• دیابت نوع ۲: داشتن آپنه خواب خطر ابتلا به مقاومت به انسولین و دیابت نوع ۲ را افزایش می دهد.
• سندرم متابولیک: این اختلال که شامل فشار خون بالا، سطوح غیر طبیعی کلسترول، قند خون بالا و افزایش دور کمر است، با افزایش خطر بیماری های قلبی مرتبط است.
• عوارض دارویی و جراحی: آپنه انسدادی خواب نیز با داروهای خاص و بیهوشی عمومی تداخل دارد. افرادی که مبتلا به خفگی در خواب هستند، ممکن است بعد از عمل جراحی سنگین دچار عوارض شوند، زیرا مستعد مشکلات تنفسی هستند (به ویژه در حالت تزریق آرامش بخش و خوابیده به پشت)قبل از انجام عمل جراحی ، به پزشک خود در مورد آپنه خواب و نحوه درمان آن اطلاع دهید.
• مشکلات کبدی: افراد مبتلا به آپنه خواب بیشتر در آزمایش های عملکرد کبد نتایج غیرطبیعی دارند و کبد آنها نیز علائم زخم (بیماری کبد چرب غیرالکلی) را نشان می دهد.
• بی خوابی اطرافیان! خروپف با صدای بلند می تواند هر کسی را که در نزدیکی شما خوابیده است از استراحت خوب باز دارد. این معمولی است که اطرافیان مجبور باشند به اتاق دیگری یا حتی به طبقه دیگری از خانه بروند تا بتوانند بخوابند!

تشخیص

پزشک ممکن است بر اساس علائم، نشانه ها و سابقه ی خواب یک ارزیابی داشته باشد، که در صورت امکان می توانید با کمک اطرافیان یا خانواده، این اطلاعات را ارائه دهید.

به احتمال زیاد به مرکز اختلال خواب ارجاع داده می شوید. در آنجا، یک متخصص خواب می تواند به شما در تعیین نیاز شما برای ارزیابی بیشتر کمک کند.

ارزیابی اغلب شامل نظارت شبانه در مرکز خواب از تنفس و سایر عملکردهای بدن شما در طول خواب است. آزمایش خواب در خانه نیز ممکن است یک گزینه باشد. آزمایشات تشخیص آپنه خواب شامل موارد زیر است:

• پلی سومنوگرافی شبانه: به آن آزمایش چندگانه خواب نیز گفته می شود. در طول این آزمایش از وسایلی استفاده می شود که فعالیت قلب، ریه و مغز، الگوهای تنفس، حرکات بازو و پا و سطح اکسیژن خون را هنگام خواب کنترل می کند.
• تست های خواب خانگی: ممکن است پزشک آزمایش های ساده ای را در اختیارتان قرار دهد تا در خانه برای تشخیص آپنه خواب استفاده کنید. این آزمایشات معمولاً ضربان قلب، میزان اکسیژن خون، جریان هوا و الگوهای تنفس شما را اندازه گیری می کنند.

در صورت مشاهده علایم بیماری در نتایج، پزشک ممکن است بتواند درمانی را بدون آزمایش بیشتر تجویز کند. دستگاه های مانیتورینگ قابل حمل همه موارد آپنه خواب را تشخیص نمی دهند، بنابراین پزشک ممکن است حتی اگر نتایج اولیه شما طبیعی باشد، پلی سومنوگرافی را توصیه کند.

1. اگر آپنه انسدادی خواب داشته باشید ممکن است شما را به پزشک گوش و حلق و بینی ارجاع دهند تا انسداد بینی یا گلو را رد کند.
2. اگر آپنه مرکزی خواب داشته باشید ممکن است به ارزیابی توسط متخصص قلب یا متخصص مغز و اعصاب نیاز داشته باشید.

درمان خفگی در خواب

در موارد خفیف تر آپنه خواب، پزشک ممکن است فقط تغییر شیوه زندگی، مانند کاهش وزن یا ترک سیگار را توصیه کند. اگر حساسیت در بینی دارید، پزشک درمان آلرژی را به توصیه می کند.

اگر این اقدامات علائم و نشانه های شما را بهبود نمی بخشد یا اگر آپنه شما متوسط ​​تا شدید باشد، تعدادی درمان دیگر در دسترس است.

برخی از دستگاه ها می توانند به باز شدن راه هوایی مسدود کمک کنند. در موارد دیگر، ممکن است جراحی لازم باشد.

درمان ها

• فشار مثبت مداوم راه هوایی (CPAP): اگر مبتلا به آپنه خواب متوسط ​​تا شدید هستید، ممکن است از دستگاهی استفاده کنید که فشار هوا را از طریق ماسک هنگام خواب منتقل می کند. با استفاده از این دستگاه، فشار هوا تا حدی بیشتر از هوای اطراف است و فقط برای باز نگه داشتن مجاری هوایی فوقانی شما کافی است و از بروز آپنه و خروپف جلوگیری می کند.

اگرچه این روش رایج ترین و قابل اطمینان ترین روش درمان آپنه خواب است، اما برخی از افراد آن را دست و پا گیر یا ناراحت کننده می دانند. برخی از افراد از این دستگاه منصرف می شوند، اما با تمرین، اکثر مردم یاد می گیرند که فشار بندها را روی ماسک تنظیم کنند تا شرایط راحت و مطمئن داشته باشند.

ممکن است لازم باشد برای پیدا کردن ماسکی راحت، بیش از یک نوع ماسک را امتحان کنید. در صورت بروز مشکل استفاده از این دستگاه را متوقف نکنید. با پزشک خود مشورت کنید تا ببینید چه تغییراتی می تواند برای افزایش راحتی شما ایجاد شود.

علاوه بر این، اگر هنوز خروپف می کنید یا با وجود درمان دوباره شروع به خروپف می کنید، با پزشک خود باید صحبت کنید. اگر وزن شما تغییر کرد، تنظیمات فشار دستگاه CPAP ممکن است نیاز به تنظیم داشته باشد.

• سایر دستگاه های فشار راه هوایی: اگر استفاده از دستگاه CPAP همچنان برای شما مشکل ساز است، ممکن است بتوانید از نوع دیگری از دستگاه فشار راه هوایی استفاده کنید که فشار را به طور خودکار هنگام خواب تنظیم می کند (دستگاه CPAP اتوماتیک). دستگاه هایی که فشار مثبت راه هوایی دو سطحی (BPAP) را تأمین می کنند نیز موجود است. اینها هنگام دم و بازدم فشار بیشتری را ایجاد می کنند.

• ابزارهای دهانی: گزینه دیگر پوشیدن یک وسیله دهانی است که برای باز نگه داشتن گلو طراحی شده است. دستگاه CPAP نسبت به وسایل دهان و دندان موثرتر است، اما استفاده از وسایل دهانی راحت تر است. برخی از آنها طوری طراحی شده اند که گلو را با جلو آوردن فک باز می کنند، که گاهی اوقات می تواند خروپف و آپنه انسدادی خفیف خواب را تسکین دهد.

تعدادی از این ابزارها در دسترس دندانپزشکان است. ممکن است نیاز باشد قبل از پیدا کردن دستگاهی که برای شما مناسب است، دستگاه های مختلف را امتحان کنید.

هنگامی که دستگاه مناسب را پیدا کردید، باید در طول سال اول به طور مکرر به دندانپزشک خود مراجعه کنید تا از وضعیت دستگاه اطمینان حاصل کنید و علائم و نشانه های خود را مجددا ارزیابی کنید.

• درمان مشکلات پزشکی مرتبط: علل احتمالی آپنه خواب مرکزی شامل اختلالات قلبی یا عصبی عضلانی است و درمان این شرایط ممکن است کمک کننده باشد.
• اکسیژن اضافی: استفاده از اکسیژن مکمل هنگام خواب ممکن است در صورت داشتن آپنه خواب مرکزی مفید باشد. شکل های مختلف اکسیژن با دستگاه هایی برای رساندن اکسیژن به ریه ها موجود است.
• دستگاه ونتیلاتور انطباقی​​ (ASV): این دستگاه نوین اخیرا تایید شده است که الگوی تنفس طبیعی شما را می آموزد و اطلاعات را در یک حافظه داخلی ذخیره می کند. پس از اینکه به خواب رفتید، دستگاه از فشار هوا برای عادی سازی الگوی تنفس شما و جلوگیری از وقفه در تنفس استفاده می کند.

به نظر می رسد که ASV در درمان آپنه خواب پیچیده در برخی از افراد موفق تر از سایر دستگاه هاست. با این حال ، ممکن است برای افراد مبتلا به آپنه خواب مرکزی اصلی و نارسایی قلبی پیشرفته انتخاب خوبی نباشد.

توجه! شما به احتمال زیاد آگهی های زیادی را در مورد درمان های مختلف آپنه خواب می خوانید، می شنوید یا می بینید. اما قبل از انجام هرگونه درمانی با پزشک خود و یا با متخصصین توان درمان مشورت کنید.

عمل جراحی

جراحی معمولاً تنها پس از شکست درمان های دیگر یک گزینه است. به طور کلی ، حداقل سه ماه آزمایش سایر گزینه های درمانی قبل از در نظر گرفتن جراحی پیشنهاد می شود. با این حال، برای تعداد کمی از افرادی که مشکلات خاصی در ساختار فک دارند، جراحی گزینه اول است.

گزینه های جراحی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• برداشتن بافت: در طی این روش (جراحی uvulopalatopharyngoplasty)، پزشک بافت پشت دهان و بالای گلو را برمی دارد. لوزه ها و آدنوئیدهای شما نیز معمولاً برداشته می شوند.

این نوع جراحی ممکن است در جلوگیری از ارتعاش ساختار گلو و ایجاد خروپف موفق باشد. این دارو کمتر از دستگاه CPAP موثر است و یک درمان قابل اعتماد برای آپنه انسدادی خواب محسوب نمی شود.

اگر نمی توانید دستگاه CPAP یا ابزارهای دهانی را تحمل کنید، برداشتن بافت های پشت گلو ممکن است یک گزینه باشد.

• کوچک کردن بافت: گزینه دیگر این است که بافت پشت دهان و پشت گلو را با استفاده از انرژی رادیوفرکانس کوچک کرد. این روش ممکن است برای آپنه خواب خفیف تا متوسط ​​استفاده شود. یک مطالعه نشان داده است که این روش اثرات مشابه برداشتن بافت دارد، اما خطرات جراحی کمتری دارد.
• تغییر موقعیت فک: در این روش، فک شما جلوتر آورده می شود. این کار فضای پشت زبان و نرمکام را بیشتر می کند و احتمال انسداد را طی خواب کمتر می کند.
• ایمپلنت: میله های نرم، معمولاً از پلی استر یا پلاستیک ساخته می شوند، پس از بی حسی موضعی با جراحی در نرمکام کاشته می شوند. تحقیقات بیشتری برای تعیین نحوه عملکرد ایمپلنت ها مورد نیاز است.
• تحریک عصب: این کار نیاز به جراحی دارد تا دستگاه تحریک کننده به عصبی که حرکت زبان را کنترل می کند (عصب هیپوگلوسال) وارد شود. افزایش تحریک به حفظ زبان در موقعیتی کمک می کند که راه هوایی را باز نگه دارد. تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.
• ایجاد گذرگاه هوایی جدید (تراکئوستومی): اگر سایر درمان ها با شکست مواجه شده و دچار آپنه خواب شدید و تهدید کننده زندگی شده باشید، ممکن است به این شکل از جراحی نیاز داشته باشید. در این روش، جراح یک سوراخ در گردن ایجاد می کند و یک لوله فلزی یا پلاستیکی را که از طریق آن تنفس کنید وارد می کند.

در طول روز دهانه سوراخ را پوشانده نگه می دارید. اما در شب آن را باز می کنید تا هوا بتواند از ریه های شما عبور کرده و از آن خارج شود و از عبور هوای مسدود شده در گلو جلوگیری کنید.

انواع دیگر جراحی ممکن است به کاهش خروپف کمک کند و با بزرگ کردن مجاری هوا به درمان آپنه خواب کمک کند:

1. جراحی برای برداشتن لوزه های بزرگ شده یا آدنوئیدها
2. جراحی کاهش وزن (چاقی)

سبک زندگی و درمان های خانگی

در برخی موارد ، مراقبت از خود راهی برای مقابله با آپنه انسدادی خواب و احتمالاً آپنه خواب مرکزی است. این نکات را امتحان کنید:

• وزن اضافی خود را کاهش دهید: حتی کاهش اندک وزن ممکن است به رفع انسداد گلو کمک کند. در برخی موارد، آپنه خواب در صورت بازگشت به وزن سالم برطرف می شود، اما در صورت افزایش مجدد وزن ممکن است عود کند.
• ورزش: ورزش منظم می تواند علائم آپنه انسدادی خواب را حتی بدون کاهش وزن کاهش دهد. سعی کنید در اکثر روزهای هفته ۳۰ دقیقه فعالیت متوسط ​​مانند پیاده روی سریع داشته باشید.
• از مصرف الکل و برخی داروها مانند آرامبخش و قرص خواب آور خودداری کنید: اینها ماهیچه های پشت گلو را شل کرده و در تنفس اختلال ایجاد می کنند.
• به پهلو یا شکم بخوابید نه به پشت: خوابیدن به پشت می تواند باعث شل شدن زبان و نرمکام در پشت گلو شده و مجاری تنفسی شما را مسدود کند. برای جلوگیری از چرخش به پشت در هنگام خواب، سعی کنید یک توپ تنیس را به پشت لباس خواب خود وصل کنید. همچنین دستگاه هایی وجود دارند که هنگام خوابیدن به پشت به ارتعاش در می آیند.
• سیگار نکشید: اگر سیگاری هستید، به دنبال منابعی باشید که به شما در ترک سیگار کمک کند.